Luteinizan Hormon ya da Luteinleştirici Hormon olarak okunan LH Hormonu, beynimize bağlı hipofiz tarafından salgılanan ve özellikle üreme sistemimizde çok önemli görevi olan bir hormondur. Genellikle FSH Hormonu ile iş birliği içinde çalışır.
LH (Luteinleştirici Hormon) Görevleri Nelerdir?
Yazı İçeriği
LH hormonu erkeklerde ve kadınlarda üreme sisteminde ve cinsel fonksiyonların sürdürülmesinde görev alan önemli bir hormondur.
Erkeklerde testislerden testosteron salgılanabilmesi için önce hipofizden LH hormonunun salgılanması gerekmektedir. LH hormonunun etkisiyle salgılanan testosteron cinsel fonksiyonlardan, sperm oluşumundan ve spermlerin kalitesinden sorumlu erkek cinsiyet hormonudur. Erkeklerde ergenlik döneminin başlaması ve pubertaya geçişte de LH hormonunun belli bir düzeyde salgılanması gerekmektedir.
LH hormonunun kadınlardaki en önemli görevi ise yumurtalıklardaki yumurta hücresini saran ve besleyen foliküllerin yeterli olgunluğa ulaşmasıyla, yumurtalıkları uyararak folikülün çatlamasını ve yumurta hücresinin serbest kalmasını sağlamaktır.
Kadın Üreme Sistemi İçinde LH Hormonunun Görevi
Kadınlarda LH hormonu yumurtalıklardaki olgunlaşmış folikülün çatlamasını sağlar ve böylece serbest kalan yumurta hücresinin yumurtalıktan rahime doğru yolculuğu başlar. Yumurta hücresi bu yolculukta ya güçlü bir sperm hücresi ile karşılaşacak ve döllenme gerçekleşecek yada yolculuğuna tek başına devam edip yaklaşık 24 saat saat içinde ölecektir.
Aşağıdaki görselde olgunlaşmış folikülün çatlayıp yumurtayı fallopi tüplerine doğru serbest bırakışını görebilirsiniz.
Kadınlarda her ay hipofizden salgılanan FSH hormonunun etkisi ile yumurtalıklardaki foliküller iyice olgunlaşır ve eş zamanlı olarak yumurtalıklardan östrojen salınımı da artmaya başlar.
Folikülün yeterince büyümesi ile östrojen de maksimum düzeyde salgılanmaya devam eder. Yüksek seviyede östrojenin salgılanması hipofize artık yumurtanın olgunlaştığı ve çatlaması gerektiği mesajını verir. Sperm ve yumurtanın buluşabilmesi için iyice olgunlaşan folikülün çatlayıp içinden yumurta hücresinin dışarı atılması gerekmektedir. İşte bu aşamada hipofiz devreye girer ve folikülün çatlaması için yüksek miktarda LH hormonu salgılar. Bu dönem LH hormonunun en yüksek seviyede salgılandığı dönemdir. Yüksek seviyede LH hormonunun etkisiyle foliküllerden 1’i çatlar ve yumurta hücresi yumurtalıktan dışarı salınır. Yumurtasını serbest bırakan folikül ise daha fazla miktarda progesteron salgılamaya başlar.
LH (Luteinleştirici Hormon) Testi Nedir?
Hem erkeklerde hem de kadınlarda yaşanan üreme bozukluklarının tanısında ve kısırlık tedavisinin takibinde, hipofiz bezi hastalıklarının tanısında ayrıca çocuklarda erken yada geç ergenlik sebeplerinin araştırılmasında önemli bilgiler veren bir hormon testidir.
LH Testi için hangi Numune Kullanılır?
LH hormonu seviyesinin ölçülmesi için küçük bir miktar kan numunesi yeterli olacaktır.
LH (Luteinleştirici Hormon) Testi Neden Yapılır?
√ Hem kadınlarda hem de erkeklerde kısırlık sebeplerinin araştırılmasında
√ Hipogonadizm şüphesi olan hastaların değerlendirilmesi
√ Yumurtlama dönemini tahmin etmek için
√ Adet düzensizliklerinin değerlendirilmesinde
√ Hipofiz bozukluklarının teşhisi için
√ Çocuklarda erken ya da geç ergenlik sebeplerinin ve puberta gelişimi bozukluklarının araştırılmasında
yapılan bir laboratuvar testidir.
LH (Luteinleştirici Hormon) Normal Değeri Kaç Olmalıdır?
Ergenlik döneminden önce yani henüz adet görmemiş kız çocuklarında 1 IU/L’nin altında salgılanan LH hormonu adet görmeye başladıktan sonra adetin dönemlerine göre farklı miktarlarda salgılanır.
Şöyle ki; Foliküler fazda 1-18 IU/L arasında salgılanan LH hormonu yumurtlamanın gerçekleşmesinden 24-48 saat öncesinde ani bir artış göstererek 20-80 IU/L arasında salgılanmaya başlar. Yumurtlama gerçekleştikten sonra başlayan luteal fazda ise tekrar sakinleşir 0.5-18 IU/L seviyelerinde salgılanması beklenir.
Menopoz sonrası kadınlarda normal koşullarda beklenen LH hormon seviyeleri 12-55 IU/L arasındadır.
Ortalama referans değerleri erkeklerde puberte (ergenlik) öncesi 1 IU/L altında iken erişkin erkeklerde 1-9 IU/L olarak ölçülür.
LH Değeri Neden Yükselir?
Kadınlarda LH Neden Yükselir?
Kadınlarda genellikle yumurtalığı etkileyen hastalıklarda LH seviyesi artar. Bunlara örnek olarak;
√ Polikistik Over Sendromu verilebilir. PKOS böbrek ve yumurtalıklarda kistlerin görüldüğü ve çoğunlukla infertiliteye de sebep olan bir hastalıktır.
√ Ayrıca genetik bir hastalık olan ve yine kısırlık sebeplerinden biri olan turner sendromu da LH seviyesinin yükselmesine sebep olabilmektedir.
√ Kemoterapi veya radyoterapi almış kadınlarda da yumurtalık hasarı gelişmişse diğer bazı hormonlarla birlikte LH seviyesi de artabilir.
√ Yumurtalıkları alınmış kadınlarda da LH düzeyinde artış görülebilir.
√ Perimenopoz döneminde yumurtalıkların fonksiyonlarının azalması LH hormonunun daha yoğun salgılanmasını tetiklemektedir.
Kadınlarda nadir de olsa hipofiz bezi tümörlerinde LH yüksek ölçülebilir.
Erkeklerde LH Neden Yükselir?
Erkeklerde de testislerde gelişen hasarlar ya da hastalıklar LH artışına sebep olur. Örneğin;
√ Testis iltihaplanması
√ Testisin kan damarları yoluyla beslenmesini güçleştiren, testis yetmezliği vakalarında
√ İyi huylu testis tümörlerinde
Erkeklerde nadir de olsa hipofiz bezi tümörlerinde LH yüksek ölçülebilir.
Çocuklarda LH Neden Yükselir?
Çocuklarda hipofiz bezi tümörlerinde nadiren de olsa LH artışı saptanabilir. Ayrıca erken yada geç ergenlik durumlarında LH Hormon seviyesi yüksek ölçülebilir.
LH (Luteinizan Hormon) Düşüklüğü Nedir? Neden Olur?
İlk akla gelen ve en sık rastlanan sebebi hipotalamus ya da hipofiz bezi bozukluklarından kaynaklanan her türlü sağlık sorunudur. Örneğin;
√ Hipofiz bezi tümörleri ve bu tümörlere bağlı cerrahi operasyon yada radyoterapi tedavisi almış hastalarda LH düşük salgılanabilir.
√ Hipotalamus yada hipofize zarar vermiş olabilecek kafa travmalarından sonra LH salgılanması azalabilir.
√ Doğuştan GnRH hormonu eksikliğine bağlı olarak gelişen ve beraberinde FSH ve LH düzeyinin birlikte düşük ölçüldüğü Kallmann Sendromu’nda görülebilir.
Ayrıca ;Erken ergenlik vakaları, yeme bozuklukları, psikolojik hastalıklar (aşırı stress kaynaklı) ve bazı ilaçlar ile orak hücreli anemi de LH hormon seviyesinin düşük olduğu durumlardır.
Sıkça Sorulan Sorular
İdrarda Ovulasyon Testi , İdrarda LH testi Neden Yapılır?
Standart bir mensturel siklüs yaşayan kadınlarda yumurtlama döneminde LH düzeyinde ani bir yükselme olması gerektiğini anlatmıştık. İdrarda da ölçülebilen bu yükselme yumurtlamanın gerçekleşebileceği en uygun zamanı gösterebilir. LH seviyesini ölçmek için, idrarda LH hormon testi veya ovulasyon testi olarak adlandırılan ve gebelik testleri ile aynı işleyişte kart testler geliştirilmiştir. Bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin cinsel birleşme için uygun zamanı belirlemesinde bu testler kullanılabilmektedir. Ancak ovulasyonun sadece LH hormonunun seviyesine bağlı olmadığını unutmamalı ve bu testi dikkate almaya mutlaka kadın doğum hekiminizle birlikte karar vermelisiniz.
LH Hormonu Seviyesi Nasıl Düşürülür?
Öncelikle LH düzeylerini arttıran sebepler araştırılır ve ancak bu sebepler tedavi edilir ise LH hormonu seviyesi normal sınırlarına inecektir.
Bu makale tıbbi tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Sağlıklı yaşam rutininizde herhangi bir değişiklik yapmadan önce lütfen doktorunuzla görüşün.
