Tetanoz Aşısı

Tetanoz Aşısı Nerede Yapılır ve Yan Etkileri Nelerdir?

Tetanoz, sinir sistemini etkileyen ve bakterilerden kaynaklanan ciddi bir hastalıktır. İnsanlar arasında bulaşmayan bu hastalık, tetanoz bakterisiyle temas edildiğinde ortaya çıkar. Bu nedenle, tetanoz riski taşıyan durumlarda aşı olmak hayati önem taşır.

Tetanoz aşısı, Clostridium tetani adı verilen bakterinin tetiklediği bu hastalığa karşı koruma sağlar. Tedavi edilmediğinde ölümcül olabilen tetanoz, aşı yoluyla önlenebilen bir hastalıktır. Tetanoz aşısı, bu ölümcül enfeksiyona karşı vücudunuzu etkili ve uzun süreli bir şekilde korur. İnaktif bir aşı olan tetanoz aşısı, tetanoz bakterisine karşı vücudunuzu savunmanın en etkili yöntemidir.

Dünya genelinde tetanoz kaynaklı ölüm vakaları azalmış olsa da, hala ciddi bir sağlık tehdidi oluşturmaktadır. Aşılama programları sayesinde, bu hastalığın görülme sıklığı önemli ölçüde düşmüştür. Tetanoz aşısı, vücudunuza zayıflatılmış bakterilerin enjekte edilmesi yoluyla bağışıklık sağlar. Ancak, bazı durumlarda bu aşının yan etkileri görülebilir.

Tetanoz aşısının iki ana türü bulunmaktadır. Bu aşılar, yalnızca tetanoza karşı değil, diğer hastalıklara karşı da koruma sağlar. Aşı türleri şunlardır:

• Tdap Aşısı: Difteri, tetanoz ve boğmacaya karşı koruma sağlar.
• Td Aşısı: Difteri ve tetanoza karşı bağışıklık kazandırır.

Tetanoz aşısı olmadan önce alerjiniz olup olmadığını belirlemek için bir alerji testi yaptırmanız faydalı olabilir. Özellikle ciddi alerjik reaksiyonlar yaşayan kişiler, tetanoz aşısının yan etkilerine karşı daha duyarlı olabilirler.

Tetanoz aşısı, genellikle beşli karma aşı (DaBT-İPA-Hib) olarak uygulanır. Bu aşı, bebeklerde 2, 4, 6 ve 18. aylarda yapılır. Daha önce tetanoz aşısı olmamış yetişkinler, doktorlarıyla görüşerek bu aşıyı yaptırmalıdır. Aşı süreci, birinci dozdan iki hafta sonra ikinci doz ve altı ay sonra üçüncü doz olmak üzere planlanır. Ardından her on yılda bir tek doz pekiştirme aşısı önerilir.

Tetanoz Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?

Her aşıda olduğu gibi, tetanoz aşısında da yan etkiler görülebilir. Ancak, bu yan etkiler genellikle hafif ve geçicidir. Eğer bağışıklık sisteminiz zayıfsa, tetanoza bağlı yan etkileri daha belirgin bir şekilde hissedebilirsiniz.

Tetanoz aşısı sonrası karşılaşabileceğiniz yan etkiler şunlardır:

• Bulantı
• Hafif ateş
• Eklem ve kas ağrıları
• Yorgunluk
• İştah kaybı
• Şişkinlik
• Aşı yapılan bölgede kızarıklık

Gebelik döneminde yapılan tetanoz aşısı da benzer yan etkilere neden olabilir. Ancak, bu dönemde yan etkiler daha yoğun hissedilebilir. Aşı yapılan bölgede hassasiyet, ağrı, hafif sertlik ve ateş gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Bu yan etkiler, genellikle 7-21 gün arasında ortaya çıkabilir ve zamanla kaybolur. Ancak, yetişkinlerde yapılan aşı sonrasında bu yan etkilerin daha yoğun yaşanabileceği unutulmamalıdır.

Tetanozun yaygın olabileceği bölgelere seyahat eden kişilerin aşılarının güncel olmasına dikkat etmeleri önemlidir. Ayrıca, tüm aşılarınızı düzenli olarak güncel tutmak, sağlığınız için kritik bir önlem olacaktır.

Tetanoz aşısı yaptırdıktan sonra ortaya çıkabilecek ciddi yan etkiler konusunda doktorunuza danışmanız gerekmektedir. Eğer tetanoz aşısı sonrası herhangi bir komplikasyon yaşamazsanız, banyo yapmanızda bir sakınca yoktur.

Tetanoz Aşısı Kaç Doz Yapılmalıdır?

Tetanoz aşısı, hastalığın önlenmesinde kritik bir rol oynar ve aşı takvimi, yaş grubuna bağlı olarak farklılık gösterir. Bebekler ve yetişkinler için belirlenen aşılama planları, hastalığa karşı etkili bir koruma sağlamak amacıyla özenle düzenlenmiştir. Bebeklerde, tetanoz aşısı genellikle 2, 4, 6, 15 ve 18. aylarda uygulanır. Bu ilk dozların ardından, 48. ayda bir pekiştirme dozu yapılır. Çocuğunuz 13 yaşına geldiğinde ise yetişkin tip bir pekiştirme dozu uygulanması önerilir.

Ülkemizde, 2008 yılından bu yana bebeklere beşli karma aşı (DaBT-İPA-Hib) kapsamında tetanoz aşısı yapılmaktadır. İlk dozlar 2, 4, 6. aylarda verilirken, 4. doz 18-24. aylar arasında uygulanır. Daha önce 1. sınıfta yapılan Td aşısı, günümüzde 4 yaşından itibaren çocuklara yapılmaya devam etmektedir. Hamile kadınlarda ise tetanoz aşısı genellikle 2 doz olarak uygulanır. Erkeklerde ise askerlik döneminde genellikle 1 doz tetanoz aşısı yapılır.

Tetanoz aşısı, sağlık ocakları ve aşı merkezlerinde yaptırılabilir. Bu aşı sayesinde vücuttaki antikor seviyeleri zamanla azalır, bu nedenle tam aşılama durumunda tetanoz aşısının koruma süresi yaklaşık 10 yıl sürer.

Tetanoz Aşısı Hangi Durumlarda Yapılmalıdır?

Tetanoz aşısı, çocukluk ve bebeklik döneminde bacağın dış yüzeyine kas içine yapılırken, ergenlik ve yetişkinlik döneminde kol kasına uygulanır. Eğer kişi aşı olup olmadığını hatırlamıyorsa veya aşı dozu eksikse, özellikle riskli meslek gruplarında tekrar aşı yapılması gereklidir.

Yaralanma gibi durumlarda, eğer son aşılamadan beş yıl geçmişse, yeni bir tetanoz aşısı yapılması tavsiye edilir. Tetanoz aşısının koruma süresi genellikle 10 yıl olsa da, özellikle riskli yaralanmalarda (örneğin, 1 cm’den derin ve 6 saatten uzun süre açık kalan yaralar) aşının yenilenmesi gerekmektedir. Paslı, topraklı veya kirli yaralanmalarda tetanoz aşısı mutlaka yaptırılmalıdır.

Tetanoz aşısı fiyatları, aşı türüne ve uygulama yerine göre değişiklik gösterebilir. Ancak, Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği aşı takvimine uygun olarak yaptırılması son derece önemlidir.

Tetanoz Aşısının Gerektiği Durumlar

Tetanoz, çeşitli yaralanmalar ve enfeksiyonlar sonucu vücuda giren bakterilerle bulaşabilir. Bu riskli durumlar arasında şunlar yer alır:

• Böcek sokmaları
• Hayvan ısırıkları
• Enfekte olmuş ayak yaraları
• Diş enfeksiyonları
• Piercing veya dövme yaptırma
• Kurşun yaraları
• Çoklu kemik kırıkları
• Cerrahi yaralar
• Yanıklar
• Paslı metal, çivi, cam veya diken gibi cisimlerin batması
• Açık yaraların kir, pas, toprak veya diğer kirleticilerle temas etmesi

Bu tür yaralanmalar sonucunda tetanoz bakterisi vücuda girdiğinde, çene ve boyun kaslarında sertlik, spazmlar, yutma güçlüğü ve karın kaslarında sertlik gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Hafif uyarıcılara karşı bile şiddetli ağrıya neden olan spazmlar görülebilir. Ateş, terleme ve yüksek tansiyon gibi belirtiler de tetanozun yaygın belirtileri arasındadır. Bu tür belirtilerle karşılaşıldığında, vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.