HPV Nedir?
Dünyada kadınlarda görülen rahim ağzı (serviks) kanserlerinin %90’ının nedeni Human Papilloma Virüs (HPV) enfeksiyonudur.
Rahim ağzında yüksek riskli HPV tipleri ile oluşan enfeksiyonlar, gözle görülür ya da hissedilir semptomlar ortaya çıkmadan yıllarca sessiz kalabilir. Bu nedenle düzenli rahim ağzı kanseri taramaları önerilmektedir.
HPV, yaygın olarak cinsel yolla bulaşan ve günümüzde 200’e yakın türü genotiplendirilmiş olan bir virüs ailesidir. Kadınlarda genital siğillere, rahim ağzı, vajina ve vulva kanserine; erkeklerde testis ve penis kanserine yol açabilir. Ayrıca her iki cinsiyette de anüs ve orofaringeal (ağız-boğaz) kanserlere neden olabilir.
HPV Tipi Nedir? Neden Önemlidir?
HPV tipleri, kansere neden olma risklerine göre sınıflandırılmıştır. Yüksek riskli, orta riskli ve düşük riskli HPV tipleri bulunur. HPV DNA Genotiplendirme testi ile hastanın hangi HPV genotipi ile enfekte olduğu belirlenebilir.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), HPV-DNA genotiplendirme testlerinde PCR yöntemini önermektedir, çünkü:
- Daha basit uygulanır.
- Hücresel değişiklikler kansere dönüşmeden önce tespit edilebilir.
- Daha ekonomik ve yüksek duyarlılığa sahiptir.
Tetra Tıp Laboratuvarı’nda kullandığımız HPV DNA PCR testi, en gelişmiş yöntemlerden biri olup toplam 28 HPV tipini tek tek virüs yüküne göre analiz etmektedir.
HPV DNA PCR Testi Nedir?
HPV PCR Genotiplendirme testi, hastadan alınan genital, vajinal ya da boğaz sürüntü örnekleri ile yapılan moleküler tanı testidir.
- Hastanın HPV ile enfekte olup olmadığını belirler.
- Enfeksiyon varsa, hangi HPV tipleri ile bulaş olduğunu gösterir.
- Yüksek riskli HPV tespit edilirse, kanser gelişimi başlamadan erken teşhis ve tedavi imkânı sağlar.
HPV DNA PCR Genotiplendirme Testi Hangi HPV Tiplerini Analiz Eder?
Laboratuvarımızda kullanılan HPV DNA PCR testi, günümüzde tüm dünyada en sık rastlanan ve taranan tüm tipleri yani toplam 19 yüksek risk, 9 düşük risk HPV genotipini bir defada test edebilen ve her tipi tek tek teşhis edebilen bir moleküler tanı testidir.
Uyguladığımız HPV PCR testinin diğer testlere göre tanıda sağladığı en büyük avantajı her genotipin teker teker isimlendirilebiliyor olmasıdır. Benzer diğer testler ise genotipleri grup şeklinde tarayabiliyor; şöyle ki en fazla tip 16 ve tip 18’i tek tek tespit ederken diğer 12 tipi ise bir arada grup olarak -diğerleri- şeklinde rapor edebiliyor.
Tetra Tıp Laboratuvarında HPV PCR ile test edilen HPV tipleri aşağıdaki tabloda detaylı olarak verilmiştir.
Servikal Kanser Riski – İlişkili HPV Genotipi
Yüksek risk: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68, 73, 82
Düşük-Orta riskli: 6, 11, 26, 40, 42, 43, 44, 53, 54, 61, 69, 70
- Yüksek riskli HPV tipleri, servikal kanser ve rahim ağzı lezyonlarının en sık rastlanan nedenidir.
- HPV tip 16 ve 18, servikal kanserlerin %70’inden sorumludur.
- Düşük riskli HPV tipleri (örn. 6 ve 11), genellikle genital siğillere neden olur.
HPV Genotipleri Neden Önemlidir?
Rahim ağzı kanseri erken evrede teşhis edilir ve derhal müdahale edilirse tedavisi mümkün olabilmektedir.
Temas edilmiş ve bulaşmış olan yüksek riskli HPV tipinin belirlenmesi, varsa ileriye yönelik kanser riski olan lezyonların çıkarılması dahil olmak üzere, çeşitli önlemler alınmasını sağlar.
Kadınlarda HPV DNA Testi İçin Hangi Numune Kullanılır?
Özellikle rahim ağzı kanserine yol açmasından dolayı vajinal sürüntü örneği alınmaktadır. Doktorunuz steril swab yardımıyla serviksten numune alır. Alınan örnek test kitindeki özel sıvıya aktarılır ve PCR yöntemi ile analiz edilir.
Genital HPV’lerin dışında doktorunuz boğazınızdan da yine benzer şekilde numune alınmasını isteyebilir.
Erkeklerde HPV DNA Testi İçin Hangi Numune Kullanılır?
Erkek hastalarda genital bölgede kondilom (siğil) varsa kondilomdan, bunun dışında penis, penis başı, testislerden swab ile sürüntü örneği alınır. Örnek test sıvısına aktarılır ve laboratuvarda PCR ile test edilir.
Genital HPV’lerin dışında doktorunuz boğazınızdan da numune alınmasını isteyebilir.
HPV DNA Testi Sonucu Ne Kadar Sürede Çıkar?
Numunenin laboratuvarımıza ulaşma saatine göre 1 ya da 2 gün içinde testiniz sonuçlanır ve raporunuz hazır olur.
HPV Virüsü Nasıl Bulaşır?
- HPV, her türlü cinsel ilişki ile bulaşabilir.
- HPV ile enfekte olan derideki siğil veya lezyonların diğer partnerin genital bölgesine teması bulaş için yeterli olabilir.
- Prezervatif bulaşmayı azaltır ama tam koruma sağlamaz.
- HPV, doğum sırasında anneden bebeğe geçebilir.
- Nadir de olsa siğil/papillomalara temas eden nesneler yoluyla bulaşabilir.
HPV Bulaştıktan Sonra Ne Zaman Belirti Verir?
HPV enfeksiyonları kişiye bulaştıktan çok uzun süre sonra semptomlar ortaya çıkabilir. İlk cinsel ilişki sırasında virüsü kapan bireylerde bile, belirtiler bazen on yıllar sonra görülebilir. Bu nedenle düzenli HPV testleri önemlidir.
HPV Aşısı Hakkında Bilgilendirme
HPV enfeksiyonlarından korunmanın en etkili yollarından biri aşılanmadır. HPV aşısı, yüksek riskli tipleri önlemeye yardımcı olur ve rahim ağzı kanseri riskini önemli ölçüde azaltır.
Partnerler de Test Yaptırmalı mı?
HPV cinsel yolla bulaşan bir virüs olduğu için, enfekte bireylerin partnerleri de test yaptırmalı ve gerektiğinde takip edilmelidir.
HPV Enfeksiyonu Tedavi Görmeden İyileşir Mi?
HPV enfeksiyonlarının çoğu bağışıklık sistemi tarafından kontrol altına alınır. Ancak bazı yüksek riskli tipler kalıcı olabilir. Bu yüzden düzenli takip önemlidir.
HPV Tedavisi Sonrası Bulaşıcılık Riski Devam Eder mi?
HPV’nin bulaştırıcılığı bağışıklık sistemi tarafından tamamen ortadan kaldırılmasıyla sona erer. Ancak süreç kişiden kişiye değişebilir. Bu nedenle bulaşıcılığın bittiğini doğrulamak için PCR testi önerilir.
Unutmayın: HPV belirti vermeden ilerleyebilir, ancak düzenli taramalar ve erken teşhis hayat kurtarır!
