Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar (CYBE) ve Tanı Yöntemleri
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH), cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) veya İngilizce adıyla “Sexually Transmitted Infections (STI)” veya “Sexually Transmitted Diseases (STD)” olarak da bilinir.
Bu enfeksiyonlara bakteriler, virüsler ve parazitler gibi çeşitli mikroorganizmalar neden olur. Bu enfeksiyonlar, özellikle vajinal, anal ve oral cinsel ilişki sırasında kişiden kişiye bulaşabilir. Ayrıca, enfekte bölgeye direkt temas, enfekte aletlerin ortak kullanımı, kan transferi, hamilelik, doğum ve emzirme sırasında da bulaşabilir.
CYBE’lerin Yaygınlığı ve Önemi
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2020 yılında dünya genelinde en sık görülen dört CYBE türünden (Klamidya, Gonore, Sifiliz, Trichomoniasis) 374 milyon yeni vaka tespit etmiştir. Bu hastalıklar, doğru zamanda teşhis edildiğinde tedavi edilebilir olsa da, çoğu zaman belirti göstermeden ilerleyebilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle:
- Kısırlık: Tedavi edilmeyen CYBE’ler, kadınlarda ve erkeklerde kısırlığa neden olabilir.
- Gebelik Komplikasyonları: Erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve yenidoğan enfeksiyonlarına yol açabilir.
- HIV Riskini Artırma: CYBH’ler, HIV bulaşma riskini önemli ölçüde artırabilir.
CYBE’larin Belirtileri Nelerdir?
Cinsel yolla bulaşan bu hastalıklar günümüzde doğru zamanda teşhis edildiğinde doğru yöntemle tedavi edilebilmektedir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar çoğunlukla belirti vermeden ilerleyebilir ve kişiden partnerine veya anneden bebeğe bulaşabilir. Bu enfeksiyonlar en sık rastlanan kısırlık sebeplerini oluşturduğu gibi yeni doğan ölümleri ve enfeksiyonlarına da sebebiyet vermektedir.
Herhangi bir cinsel yolla bulaşan enfeksiyona (CYBE) maruz kaldıysanız yaşayabileceğiniz semptomları bilmeniz önemlidir :
√ Vajinal veya üretral akıntı(renkli, mukuslu, kokulu)
√ İdrar yaparken yanma veya kanlı idrar
√ Genital yaralar, siğiller veya kaşıntı
√ Ağrılı cinsel ilişki veya cinsel ilişki sonrası kanama
√ Karın veya kasık ağrısı
CYBH’ler genellikle belirti göstermeden ilerleyebilir, ancak yukarıdaki semptomlardan herhangi birini yaşıyorsanız, gereken testleri yaptırmanız önerilir.
CYBE (CYBH) Multipleks PCR Test Paneli
Günümüzde PCR teknolojisinin gelişmesi ile birlikte cinsel yolla bulaşabilen bir çok hastalık etkenine ait genetik materyalin hızlı ve güvenilir şekilde tespit edilmesi mümkün olmuştur. Multipleks PCR Testi, tek bir numune ile birden fazla patojeni aynı anda analiz edebilen, son derece hassas ve güvenilir bir yöntemdir.
Hangi Test Numuneleri Kullanılır?
- Genital sürüntü (vajinal, üretral)
- İdrar örneği
- Boğaz sürüntüsü (özel durumlarda)
Test Numunesi Olarak İdrar Örneğinin Avantajları
Test numunesi olarak hastanın klinik durumu gözetilir. En büyük avantajımız, testin idrar numunesiyle çalışılabilmesidir. Bu yöntem, özellikle invaziv işlemlerden kaçınmak isteyen, yoğun tempoya sahip veya gizliliğe önem veren hastalar için büyük bir kolaylık sağlar. İdrar numunesi alımı:
- Konforlu ve Ağrısız: İnvaziv olmayan bir yöntemdir, genital sürüntü almaya gerek kalmaz.
- Pratik ve Hızlı: Hastanın evde veya şyerinde numune vermesi mümkündür.
- Gizlilik: Özellikle yoğun tempoya sahip veya gizliliğe önem veren bireyler için idealdir.
Bununla birlikte, doktorunuzun önerisiyle genital sürüntü veya boğaz sürüntüsü de kullanılabilir. Genital sürüntü, standart bir yöntem olup doktorlar tarafından güvenle uygulanır. Ancak, idrar numunesi, hastalar için daha kolay ve erişilebilir olduğundan, tercih edilebilen bir yöntemdir.
CYBE PCR Test Panelimizde Hangi Hastalık Etkenlerinin Genetik Materyali Test Edilmektedir?
Laboratuvarımızda Multipleks PCR Test analizi ile tek numuneden 1 defada 13 enfeksiyon etkeni test edilebilmektedir.
Multipleks PCR yöntemi ile test edilen bu patojenler :
Chlamydia Trachomatis, Gardnerella Vaginalis, HSV Tip1, HSV Tip2, Mycoplasma Genitalium, Mycoplasma Hominis, Neisseria Gonorrhea, Treponema Pallidum, Trichomonas Vaginalis, Ureaplasma Parvum, Ureaplasma Urealyticum, Hemophilus Ducreyi, Streptococcus Agalactiae.
İdrardan veya varsa üretral akıntıdan veya vajen/serviks sürüntüsünden Multipleks PCR analizi ile test edilen patojenler ve sebep oldukları enfeksiyonlar: |
---|
1. Chlamydia Trachomatis
Klamidya en sık görülen cinsel yolla bulaşan enfeksiyondur.
|
2. Gardnerella Vaginalis
Bu bakteri türü vaginanın normal florasında bulunur.
|
3. HSV Tip1
HSV-1 genital herpesi tetikleyebilir, ancak bu durum daha yaygın olarak HSV-2 ile ilişkilendirilir. Genital herpes, cinsel temasla bulaşan bir hastalıktır ve genital bölgede uçuk benzeri lezyonlara neden olabilir. |
4. HSV Tip2
Genital Herpes e sebep olan her iki HSV tipi de, kadınlarda ve erkeklerde ağrılı lezyon ve yaralara sebep olabilen viral bir CYBE etkenidir.
Kesin tedavisi olmasa da zamanında teşhis konulabilmesi lezyonların yayılmasını ve bulaşmasını engelleyici tedavi protokollerinin uygulanması sağlanabilir. Hasta kaliteli ve sorunsuz şekilde yaşamına devam edebilir. |
5. Mycoplasma Genitalium
Kadın ve erkeklerde genital akıntı ile seyreden enfeksiyonlara sebep olur.
|
6. Mycoplasma Hominis
|
7. Neisseria Gonorrhea (Bel Soğukluğu)
Halk arasında Bel soğukluğu olarak da bilinen en sık rastlanan CYBE lardan biri olan hastalığın bakteriyal etkenidir. Doğru zamanda teşhis ile tedavisi kolaylaşmaktadır.
|
8. Treponema Pallidum (Sifiliz/Frengi)
Sifiliz yada Frengi diye bilinen hastalığın bakteriyal etkenidir. Frengi günümüzde tedavisi mümkün cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biridir.
|
9. Trichomonas Vaginalis
Tüm dünyada en sık rastlanan cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biri olan trichomoniasis etkeni olan parazit türüdür. Zamanında teşhis edilmesi tedaviyi kolaylaştırır.
|
10. Ureaplasma Parvum
Bu bakteriler, özellikle üretra (idrar kanalı), vajina ve diğer ürogenital organlarda enfeksiyonlara neden olabilirler. Ureaplasma parvum’un neden olduğu enfeksiyonlar genellikle hafif belirtiler veya belirti vermezler, bu nedenle enfekte olan kişiler genellikle enfekte olduklarını fark etmezler. Ureaplasma parvum enfeksiyonları genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Tedavi edilmezse, bu enfeksiyonlar bazen ürogenital sistem enfeksiyonlarına veya pelvik inflamatuar hastalığa (PID) yol açabilir ve kadınlarda kısırlık riskini artırabilir. |
11. Ureaplasma Urealyticum
Ureaplasmalar fırsatçı mikroplardır. Genellikle tek başına enfeksiyona sebep olmazlar. Gardnarella gibi bakterilerle birlikte kişilerde hastalığın şiddetinin artmasını ve HIV , hepatit gibi hastalıkların bulaşmasını kolaylaştırabilirler. Gebelikte sırasında plasenta ve amniyon zarında enfeksiyona neden olarak erken doğumlara sebep olabilmektedir. Çok nadir olarak yenidoğan bebekte zaatürre, bakteremi enfeksiyonlara neden olduğu görülmüştür. |
12. Hemophilus Ducreyi (Şankroid)
Şankroid Hastalığı etkenidir. Cinsel organlar ve çevresinde genellikle birden çok sayıda ülserler görülür. Bu ülserler ağrılıdır, temasla kolayca kanayabilir ve sınırları belirli ve yumuşak yapılıdır.
- Genital Ülserler: Cinsel organlar ve çevresinde ağrılı, yumuşak ve kolayca kanayan ülserlere neden olur.
- Lenf Bezi Şişmesi: Tedavi edilmezse, kasık bölgesinde lenf bezlerinin şişmesine (bubo) yol açabilir.
13. Streptococcus Agalactiae
Streptococcus Agalactiae, sıklıkla GBS (Group B Streptococcus) olarak kısaltılan, vajina ve rektum gibi bölgelerde doğal olarak bulunabilen bir bakteri türüdür. Sağlıklı kadınların yaklaşık %20 ila %30’unun vajinal ve rektal bölgelerinde GBS bakterisi taşıdığı bilinmektedir.
GBS bakterisi taşıyan kadınlar genellikle semptomsuzdur, yani herhangi bir belirti veya rahatsızlık göstermezler. Ancak, hamilelik sırasında GBS taşıyan annelerden bebeğe doğum sırasında bakterinin geçişi mümkündür. Bu durumda, bebekte nadir de olsa ciddi enfeksiyonlara neden olabilir.
- Gebelikte Risk: Hamile kadınlarda vajinal florada bulunabilir ve doğum sırasında bebeğe bulaşabilir.
- Yenidoğan Enfeksiyonları: Bebekte sepsis (kan zehirlenmesi), menenjit ve pnömoni gibi ciddi enfeksiyonlara neden olabilir.
Moleküler yöntemlerle gerçekleştirilen Multipleks PCR test panelinde analiz edilen bu 13 mikroorganizmanın dışında kalan diğer Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklara sebep olan ve en sık rastlanılan HIV , HPV ve Hepatit virüsleri ve testleri hakkında bilgi almak isterseniz lütfen aşağıdaki linklere tıklayınız.