Hepatit B Testi

Hepatit, tehlikeli bir karaciğer enfeksiyonudur. En sık rastlanan hepatit virüsleri A, B, C, D ve E dir.

Daha hızlı bilgi almak için uzmanımızla iletişime geçin 0216 411 99 77  .

Bu virüslerin sebep olduğu viral hepatitler dışında aşırı alkol tüketimi, bazı ilaçlar, toksinler ve karaciğeri de etkileyebilecek kronik hastalıklarda hepatit oluşturabilir.

Hepatit B Genel Bakış

Hepatit B virüsünün sebep olduğu viral tipe Hepatit B Hastalığı denir. Hepatit B virüs (HBV) akut hepatite sebep olabileceği gibi kronik hepatite dönüşerek yıllar içinde kronik karaciğer hastalığı ve kanserine de neden olabilir.

Doğru zamanda teşhis edilmez ve etkin tedavi uygulanmazsa hayati sonuçları olabilir.

Hepatit B tanı ve takibi için pek çok yöntem ve parametre kullanılmaktadır, yapılan testlerin değerlendirilmesi karmaşık olabilir. Bu sebeple mutlaka bir uzmandan yardım almanızı önermekteyiz.

Hepatit B Testi Neden Yapılır?

Hepatit-B Virüsüne ait antikor ve antjen varlığını tespit etmek,

Var olan Hepatit-B virüsünün ilerleyişini takip ederek tedavi sürecini en iyi şekilde yönetmek,

Önceden yapılan aşının vücut mekanizmasından istenen bağışıklığı oluşturup oluşturmadığı saptamak amacıyla yapılır.

Bunların dışında saç ekimi gibi bazı özel operasyonlarda da Hepatit B testi istenebilmektedir.

Hepatit B Testi Ne Zaman Yapılır?

Hepatit-B virüsü bulaşması mümkün bir ortamda bulunuyorsanız ya da virüsün neden olduğu belirtileri gösteriyorsanız test yapılır.

Farklı nedenlerden dolayı kronik karaciğer hastası iseniz ya da daha önce Hepatit-B aşısı yaptırdıysanız antikor takibi için test yapılır.

Kronik Hepatit  B hastasıysanız hastalığın parametrelerini ve tedavinin işlevselliğini takip etmek amacıyla da yapılır.

Hangi Numuneler Alınır?

Test için kolunuzdaki bir damardan alınan kan örneği yeterlidir.

Neyi Test Ediyoruz?

Virüsün varlığını: Hepatit B bir DNA virüsüdür.

Virüs Antijenlerini: Hepatit B virüsü tarafından sentezlenen antijenlerdir.

Virüs Antijenlerinin oluşturduğu Antikorları: Hepatit-B (HBV) virüsüne maruz kalan vücut mekanizması, Hepatit-B antikorları üretir.

Hepatit B Virüs Antijen ve Antikorları Nelerdir, Nasıl Test Edilir?

Alınan numuneler ile kandaki HBV antikorlarını belirlemek üzere yapılan birkaç farklı test bulunmaktadır. Bu antikorlar, vücut mekanizmasını etkileyen antijenlerden korunmak için üretilir.

Vücuttaki antijen varlığını ve miktarını ölçmek için de farklı yöntemler kullanılır.

HBsAg (Hepatit-B Yüzey Antijeni)

Hepatit-B virüsü tarafından üretilen ve protein bazında bir antijendir.

Bu antijenin vücutta görülmesi, akut Hepatit-B virüsünün vücutta olduğunu gösterir ve belirtiler ortaya çıkmadan önce tanı konmasına olanak sağlar.

Hastalığın devam ettiği süreçte ise, karaciğeri enfekte edebilecek Hepatit B virüsleri oluşmaya devam edebilir ve başka kişilere de bulaştırılması söz konusu olabilir. Bu durumda da HBsAg (Hepatit-B yüzey antijeni) pozitif olacaktır.

HBsAg (Hepatit-B yüzey antijeni) iyileşme sürecinde kandan yok olur.

Bazı durumlarda ise HBsAg, karaciğer hücrelerinde ya da kanda ölçülemeyecek derecede düşük miktarda çoğalabilir. Bu tarz durumlarda olan kişilere taşıyıcı adı verilir.

AntiHBs (Hepatit-B yüzey Antikoru) 

epatit B koruyucu antikorunun varlığını belirlemek için yapılan  test ise AntiHBs testidir. Bu testin pozitif olması durumu, kişinin öncesinde aşı ya da doğal yolla Hepatit-B virüsüne maruz kaldığını fakat virüsün bulaşıcılığını yitirmiş olduğunu gösterir.

Dolayısıyla AntiHBs pozitif kişilerin başka kişilere virüs bulaştırması söz konusu değildir.

Hepatit B antikoru (AntiHBs) vücudu, gelecekteki diğer Hepatit-B virüsüne karşı korur. Yani koruyucu bir antikordur.

Vücut bu antikorları, Hepatit B virüsüne maruz kalıp iyileştikten sonra doğal olarak üreterek ya da  aşı yaptırılması doğrultusunda kazanır.

HBeAg (Hepatit B e-antijeni)

Hepatit B hastalığında karşılaşılan ikinci bir antijen ise Hepatit B e-antijeni (HBeAg)dir. Bu antijenin oluşabilmesi için vücutta mutlaka Hepatit-B enfeksiyonu olması gereklidir. Viral replikasyonun ve enfekte hızının yani bulaşıcılığın yüksek olduğunun göstergesidir.

HBeAg,  yalnızca Hepatit B virüsü vücutta olduğu sürece kanda bulunabilir. Hepatit B virüsünün vücuttaki varlığı bittiğinde  bu antijen (HBeAg) artık vücut tarafından üretilmez.

HBeAg’nin ölçülmesi Hepatit-B tedavi sürecinin izlenmesi aşamasında kullanılabilir.

Anti HBe Antikorları

Başarılı bir tedavi sonucunda kandaki HBeAg negatifleşir ve   bu antijene karşı üretilen Anti HBe antikorları oluşur. Anti HBe koruyucu bir antikor değildir.

Akut Hepatit B geçiren kişilerde AntiHBe, HBeAg antijenine karşılık üretilir. Bu enfeksiyonu (Akut Hepatit B) geçiren kişilerde; AntiHBs, AntiHBe ve AntiHBc bir arada bulunur.

Kronik Hepatit B geçiren hastalarda genellikle virüs vücuttan atıldığında ya da gizlenmeye başlaması halinde anti HBe pozitif durumda kalır. HBe antijeni üretilmeyen durumlarda Anti HBe pozitif durumdadır.

Anti HBc  (Anti Hepatit B core Antikoru)

HBc antijeninin oluşması halinde üretilen bir antikordur. Varlığı herhangi bir süreçte Hepatit B virüsü ile  temas edildiği anlamına gelir.

IgM anti-HBc  (Anti Hepatit-B core IgM antikoru)

genellikle belirleyici bir rol oynayarak akut Hepatit-B enfeksiyonunu işaret eder. Yani vücutta aktif hepatit B virüsü var anlamına gelir.

IgG anti-HBc (Anti Hepatit-B core IgG antikoru)

ise daha önce hepatit B virüsü ile temas edildiği anlamına gelir. Aynı zamanda bu antikor, akut Hepatit B enfeksiyonu geçiren kişilerde oluşur ve virüsten kurtulan kişiler de dahil olmak üzere HBV taşıyan kişilerde dahil ömür boyu kalıcıdır.

Testler Hangi Durumlarda Gereklidir?

Yukarıda açıklamaları yapılan testler, Hepatit-B virüsü aşısının vücutta istenen bağışıklık düzeyini oluşturup oluşturmadığını tespit etmek için yapılır.

Aynı zamanda enfeksiyonun ilerlemesini takip etmek ve tanı koymak için kullanılır.

Kronik Hepatit-B hastalarında ; HBV yüzey antijenleri(HBsAg) ve Anti Hepatit-B core antikoru(anti-HBc) genellike Hepatit-B virüsü nedeniyle oluşan karaciğer hasarını saptamak amacıyla istenir.

Bu tür durumlarda HBV yüzey antijenleri(HBsAg) ve HBV e-antijeni(HBeAg) düzenli aralıklarla ölçülür.

Bazı kişilerde bu değerler, kendiliğinden yok olma eğilimini göstermektedir.

Bu yüzden de Hepatit-B virüsü taşıyan hastalardan HBsAg ve anti-HBc IgM testleri aynı anda istenir.

Bunun yanı sıra, yapılan diğer araştırmalardan görüldüğü üzere Anti-HBc ve HBsAg hastalığın farklı faktörlerinin yorumlanmasında rol oynamaktadır. Anti-Hepatit B core antikoru bulunduran fakat Hepatit-B yüzey antijenleri bulunmayan kişilerde Hepatit-B; kan, DNA ve karaciğerin çok düşük kısımlarında yer almaktadır.

Hepatit-B tedavisi alan kişilerde, HBeAg ve HBV DNA virüsün ilerleyişini izlemek amacıyla kullanılabilir.

Aynı zamanda farklı sebepler ile kan ihtiyacı olan hastalara verilen kanlarda, Hepatit-B yüzey antijenleri(HBsAg) olup olmadığını anlamak için birtakım testler yapılır.

Bir kişiye Hepatit-B aşısı yapıldığı takdirde, Hepatit-B yüzey antikoru(anti-HBs) aşının başarılı sonuç verip vermediğini kontrol etmek amacıyla kullanılır.

Antikor düzeyi belli bir miktarın üzerinde olan kişilerde, belli faktörler göz önünde bulundurulduğunda, kişi Hepatit-B virüsüne karşı ömür boyu korunmuş olur.

Yapılan Testlerin Sonucu Ne Anlama Gelir?

HBV DNA testi Pozitif ise, kişinin enfekte olduğunu ve virüsün diğer insanlara karşı olan bulaşıcılığını göstermektedir.

HBV DNA testi Negatif ise(1 mL kanda 200 virüs), virüsün bulaşıcı olmadığını göstermektedir. Dolayısıyla virüs farklı kişilere bulaşmaz.

HBsAg(Hepatit B yüzey antijeni) testi Pozitif ise, kişinin aktif bir enfeksiyon geçirdiğini gösterir, fakat bulaşıcı olup olmadığı bilinemez.

Anti-HBs(Hepatit B yüzey antikoru) testi  Pozitif sonuç alınması, virüse maruz kalınması ya da aşılanma sonrasında HBV’ye karşı bağışıklık oluşturulduğunu göstermektedir.

HBeAg(Hepatit B e-antijen) testi Pozitif olması halinde, kişide Hepatit B virüsü mevcuttur ve virüs bulaşma eğilimindedir.

HBeAg(Hepatit B e-antijen) testi Negatif sonuçlarda ise, virüs bulaşıcı değildir ve başka kişilere bulaşma ihtimali düşüktür.

Anti-HBc(anti-Hepatit B core antikoru) testi Pozitif bir Hepatit-B yüzey antikoru(anti-HBs) ile beraber görülürse, kişinin bir enfeksiyon geçirdiğini ya da taşıyıcı olduğunu gösterir.

Akut Hepatit-B enfeksiyonlarında, HBc’ye karşı oluşan antikor IgM’dir. Bu antikorların test edilmesi, kişinin son zamanlarda herhangi bir enfeksiyon geçirip geçirmediğini ortaya çıkarır.

Anti-HBc(anti-Hepatit B core antikoru) testi Negatif bir sonuç alınması halinde ise kişi virüse hiç maruz kalmamış demektir.

Hepatit B test paneli sonuçlarını bir tabloyla özetlemek gerekirse:

HBsAg – (Negatif)	AntiHBs – (Negatif)	AntiHBc – (Negatif)	Bağışıklık yok, enfeksiyon yok, daha öncesi de dahil olmak üzere virüse maruz kalınmamış, aşılanma önerilir
HBsAg – (Negatif)	AntiHBs + (Pozitif)	AntiHBc + (Pozitif)	Virüsle temas edilmiş, doğal yolla antikor oluşmuş, enfeksiyon yok. Aşılanmaya gerek yoktur.
HBsAg – (Negatif)	AntiHBs + (Pozitif)	AntiHBc – (Negatif)	Aşılanmıştır ve bağışıklık oluşmuştur, enfeksiyon yok ve virüs hiç bulaşmamıştır.
HBsAg + (Pozitif)	AntiHBs – (Negatif)	AntiHBc + (Pozitif)	Enfeksiyon var ve bulaştırıcılık mümkün. Antikor oluşmamış. Doktorunuz daha detaylı testler isteyebilir.
HBsAg – (Negatif)	AntiHBs – (Negatif)	AntiHBc + (Pozitif)	Virüsle temas edilmiş, enfeksiyon bitmiş veya devam ediyor olabilir ancak daha detaylı testler (Virüs DNA testi gibi) yapılmalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular

Bilmem Gereken Farklı Konular Var Mıdır?

Bahsedilen testler; Hepatit-B virüsü için gerekli olmakla beraber, GGT(gama-glutamil transferaz), ALT ve AST gibi çeşitli karaciğer fonksiyonu izlencelerinde kullanılabilir.

Aynı zamanda hastalığın seyrini kontrol etmek ve anlamak amacıyla uygulanır.

Gereken durumlarda, karaciğer biyopsisi yapılması önerilir.

Hepatit-B Enfeksiyonu Geçirme İhtimali Olan Kişiler Tüm Testleri Yaptırmalı Mıdır?

Hastaların gösterdikleri belirtiler ve sağlık geçmişleri göz önünde bulundurularak gereken testler yapılır. Her kişi, tüm testleri yaptırmak zorunda kalmayabilir.

Doktorunuz bu faktörleri göz önünde bulundurarak, hangi testleri yaptırmanız gerektiği konusunda size bilgi verecektir.

Bilgi almak için uzmanımızla iletişime geçebilirsiniz 0216 411 99 77

Hepatit-B Aşısını Kimler Yaptırabilir?

Ülkemizde yeni doğan bebeklere HBV rutin biçimde yapılmaktadır. Sağlık geçmişinde aksini gösteren herhangi bir durum söz konusu olmayan kişiler aşı yaptırmalıdır.

Aynı zamanda beklenen bağışıklık düzeyinin oluşmasının kontrolü için testler de yaptırılmalıdır.

Birçok uzman, HBV’ye karşı bağışıklık kazanan kişilerin anti-HBs değerinin düzenli olarak ölçülmesini önermemektedir.

Çünkü antikor seviyesi 10 IU/mL seviyesinin altında olan kişiler, bağışıklık sistemlerinde herhangi bir sorun olmasa bile hala koruma altında oldukları gözlenmektedir.

Yüksek antikor seviyesini stabil halde tutmak için, birden fazla kez aşı yaptırılması pek çok uzman tarafından tavsiye edilmemektedir.

Bu makale tıbbi tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Sağlıklı yaşam rutininizde herhangi bir değişiklik yapmadan önce lütfen doktorunuzla görüşün.