Lipaz Testi

Lipaz Enzimi Nedir? Görevi Nedir?

Lipaz; beslenme yoluyla gıdalardan aldığımız yağların, sindirilip ihtiyacı olan hücreler tarafından emilmesine yardımcı olmak amacıyla en küçük  yapı taşlarına parçalanmasını sağlayan bir enzimdir. Serumda bulunan lipazın en önemli kaynağı  pankreas tarafından salgılanan lipazdır. Bu sebeple pankreasta meydana gelen herhangi bir hasar, artmış lipaz düzeyleri ile ilişkilendirilir.

Pankreas lipazın birincil kaynağı olsa da; karaciğer, mide, vücudun sindirim ve emiliminde görevli barsak hücreleri de lipaz üretir.

Vücuda trigliserid formda alınan yağlar, lipaz enzimi ile gliserol ve yağ asitlerine dönüştürülerek sindirime hazır hale getirilir. Lipaz üretiminde meydana gelebilecek herhangi bir aksaklık, ihtiyaç duyulandan çok veya az lipaz üretimine neden olabilir.

Lipaz Testi Nedir ?

Lipaz testi; akut pankreatit ve diğer pankreas rahatsızlıklarının tanısında kullanılan bir testtir. Lipaz testi ayrıca LPS olarak da ifade edilir.

Pankreatit ( Pankreas İltihabı ) durumunda kişilerde görülen başlıca semptomlar şu şekildedir:

• Şiddetli karın ağrısı (Sırt ağrısı da olabilir)
• Ateş
• Mide bulantısı
• İştahsızlık

Pankreas hastalıklarının teşhisinde lipaz testine ek olarak amilaz testi de istenebilir. Amilaz testi pankreas hastalıklarına lipaz kadar spesifik bir test olmasa da duyarlıdır. Bu sebeple yüksek seyreden amilaz veya lipaz düzeyi bir soruna işaret eder.

Lipaz testi amilaz testine nazaran akut pankreatit ve alkolik pankreatit gibi pankreas rahatsızlıklarına daha spesifik bir testtir. Bu doğrultuda yükselmiş lipaz seviyesi çoğunlukla pankreasta meydana gelen bir sorunu işaret eder. İki testi bir arada değerlendirmek, erken tanı ve bazı rahatsızlıkların ekarte edilmesine yardımcı olur.

Olası bir pankreatit (Pankreas iltihabı) durumunda, lipaz seviyeleri amilaz ile yaklaşık olarak aynı sürede yükseliş gösterir (4-8 saat). Ancak lipaz, amilazdan farklı olarak daha uzun süre yüksek düzeylerde seyredebilir. (Bir hafta ila 10 gün arası).Ayrıca akut pankreatit vakalarında lipaz seviyesinin normalden 2 ile 50 kat daha fazla ölçümüne rastlanabilir.

Lipaz Referans Aralığı

Referans aralıklar farklı laboratuvarlara göre bir miktar değişiklik gösterebilir. Bu durumda danışmış olduğunuz kurum tarafından bilgilendirme yapılacaktır. Ancak genel olarak kan serumunda ölçülen 13-60 U/L lipaz seviyesi normal sınırlarda kabul edilir.

Lipaz Testine Ne Zaman İhtiyaç Duyarım ?

Şiddetli karın ağrısı, ateş, iştahsızlık veya mide bulantısı gibi pankreas bozukluğuna ilişkin belirtileriniz olduğunda lipaz testi gerekli olabilir.

Bu semptomlar dışında, doktorunuz pankreasınızın nasıl çalıştığını öğrenmek amacıyla da bu testi isteyebilir.

Lipaz Testi İçin Hazırlık Gerekir Mi ?

Lipaz testi öncesinde danışmış olduğunuz sağlık kuruluşu tarafından, testten önce 8-12 saatlik bir açlık talep edilebilir.

Test öncesinde sağlık personeli veya doktorunuzu kullandığınız ilaçlar, takviyeler ve şifalı bitkiler konusunda bilgilendirmeniz test sonucuna etki edebileceğinden önemlidir. Lipaz seviyesini arttırabilecek ilaçlardan bazıları morfin gibi ağrı kesici ilaçlar, bazı diüretikler ve doğum kontrol haplarıdır.

Lipaz Düzeyi Neden Yükselir ?

Lipaz seviyesinin yükselmesinde pankreatit başta olmak üzere şu rahatsızlıklar rol oynayabilir:

• Pankreatit
• Pankreas kanseri
• Bazı mide hastalıkları
• Obezite
• Safra kesesi enfeksiyonu
• Çölyak hastalığı
• Siroz
• Trigliserid yüksekliği
• Böbrek yetmezliği
• Bağırsak enfeksiyonları

Lipaz Düzeyi Neden Düşer ?

Ciddi düzeylerde seyreden lipaz düşüklüğü ; lipaz üretiminden sorumlu pankreasta meydana gelen hasardan kaynaklı olabilir. Pankreas rahatsızlıklarında erken tanı ve tedavi ile kalıcı pankreas hasarından korunmak lipaz testi ile mümkündür.

Yapılan lipaz testi sonucunda değerin referans aralıkların altında seyretmesi, pankreas rahatsızlıklarının yanı sıra kistik fibröz şüphesi de uyandırabilir. Doğumdan itibaren sindirim sistemi ve solunum sistemi gibi birçok bölgeyi etkileyen kistik fibröz, pankreasın işlevini olumsuz yönde etkileyebilecek kalıtsal bir rahatsızlıktır.

Bu makale tıbbi tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Sağlıklı bir yaşam rutininizde herhangi bir değişiklik yapmadan önce lütfen doktorunuzla görüşün.