“Üre Nefes Testi” (urea breath test), mide ve onikiparmak bağırsağındaki Helicobacter pylori bakterisinin varlığını belirlemek için kullanılan bir laboratuvar tanı testidir. Test, bakterinin üreaz enzimini kullanarak üreyi karbondioksite ve amonyağa dönüştürme yeteneğine dayanır. Hastaya karbon ile işaretlenmiş üre içeren bir içecek verilir ve daha sonra hastanın nefesindeki işaretli karbondioksit seviyeleri ölçülür. Eğer işaretli karbondioksit seviyesi yüksekse, bu H. pylori’nin varlığını gösterir. Bu test, H. pylori enfeksiyonunun teşhisinde oldukça etkili ve yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.

HELİCOBACTER PYLORİ NEDİR?

Helicobacter pylori (H. pylori), insan midesinin asidik ortamında yaşayabilen spiral şekilli bir bakteridir. Bu mikroorganizma, mide mukozasına kolaylıkla yapışabilir ve mide Duvarının İç Yüzeyine zarar verebilir. Dünya çapında insanların yaklaşık yarısını etkileyen bu bakteri, peptik ülser hastalığı ve gastrit gibi mide rahatsızlıkları ile ilişkilendirilir ve bazı durumlarda mide kanserine yol açabilir.

H. Pylori Bakterisi Keşif ve Tarihi:

1980’lerin başında Barry Marshall ve Robin Warren tarafından keşfedilen H. pylori, uzun süre mide hastalıklarının temel nedeni olarak görülmeyen mikroorganizmalara dikkat çekti. Bu keşif, mide ülserlerinin tedavisinde devrim yarattı ve bu iki bilim insanına 2005 yılında Nobel Tıp Ödülü’nü kazandırdı.

Bakterinin Fizyolojik Özellikleri ve Adaptasyon Mekanizmaları Nelerdir?

√ Helicobakter pylori, mide mukozasına yapışabilen ve asidik ortamda yaşayabilen bir yapıya sahiptir.

√ Salgıladığı üreaz enzimi sayesinde üreden amonyak üreterek mide asidini nötralize eder ve bu sayede asidik ortamda hayatta kalabilir.

√ Spiral şekli, mukoza katmanları arasında kolayca hareket etmesini sağlar.

Helicobakter Pylori Bulaşma Yolları Nelerdir?

H.Pylori genellikle kişiden kişiye, özellikle ağız yoluyla bulaşır. Ayrıca kirli su ve yiyecekler aracılığıyla da bulaşabilir. Hijyen standartlarının düşük olduğu bölgelerde daha yaygındır.

H.Pylori İle İlişkili Hastalıklar Hangileridir?

Peptik Ülser Hastalığı: Mide ve onikiparmak bağırsağında yaralar oluşmasına neden olur.

Gastrit: Mide iç yüzeyini kaplayan dokunun iltihaplanması, genellikle H. pylori enfeksiyonu ile ilişkilendirilir.

Mide Kanseri: Uzun süreli enfeksiyon, mide kanseri riskini artırabilir, özellikle mide astarının bozulmasının takibi kanser öncesi değişikliklerin tahmini için önemli bir faktörüdür.

Helicobakter Pylori Varlığının Belirtileri Nelerdir?

Üst karın bölgesinde ağrı veya rahatsızlık

Bulantı, kusma

İştahsızlık ve kilo kaybı

Midede yanma hissi

Şişkinlik ve geğirme

Bazı durumlarda kanlı veya koyu renkli dışkı

Helicobakter Pylori Nasıl Teşhis Edilir?

Üre Nefes Testi: İşaretli üre içeren içecek alındıktan sonra nefesteki işaretli karbondioksit ölçülerek H. pylori varlığı tespit edilir.

Dışkı Antijen Testi: Dışkıda H. pylori antijenlerini tespit eder.

Endoskopi ve Biyopsi: Mide mukozasından doku örneği alınarak H. pylori varlığı incelenir.

Kan Testleri: H. pylori’ye karşı oluşmuş antikorları tespit eder, ancak geçmiş enfeksiyonları gösterme riski vardır.

Üre Nefes Testi: Detaylı Açıklama

Üre nefes testi, Helicobacter pylori (H. pylori) enfeksiyonunun teşhisinde kullanılan non-invazif (girişimsel olmayan) ve etkili bir yöntemdir. Testin temel prensibi, H. pylori bakterisinin üreaz adı verilen özel bir enzimi kullanarak üreyi parçalaması ve bu süreçte karbondioksit gazının açığa çıkmasıdır.

Üre Nefes Testi Nasıl Yapılır?

Test, hastanın işaretli (genellikle karbon-13 veya karbon-14 ile işaretlenmiş) üre içeren bir içecek tüketmesiyle başlar. Üre içeceği genellikle zararsız ve hastaya herhangi bir rahatsızlık vermeyen bir çözeltidir.

İçecekteki üre, karbon-13 veya karbon-14 ile işaretlenmiştir. Bu işaretlemenin amacı nefesdeki karbondioksiti ayırmak için kullanılır.

H. pylori, midede üreaz enzimi ile işaretli üreyi parçalar. Bu reaksiyon sonucunda karbondioksit (CO2) ve amonyak (NH3) açığa çıkar.

İçeceğin içilmesinden belirli bir süre sonra hastanın nefes örneği alınır.

Nefes örneğindeki işaretli karbondioksit miktarı analiz edilir. Eğer yüksek miktarda işaretli CO2 bulunursa, bu H. pylori’nin varlığını gösterir.

Test Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler ve Kurallar

İlaçlar:

• Testten önce en az 4 tercihen 6  hafta  antibiyotik kullanılmamalıdır.
• Testten en az 2 hafta önce proton pompası inhibitörlerin (PPI) ve helikobakter pylori tedavisinde kullanılan antisekretuvar ve antienflamatuar ajanların; hazımsızlık -yanma-bulantı gibi mide sorunlarını baskılayıcı bizmut ilaçların ve analjeziklerin (ağrı kesiciler) kullanılması bırakılmalıdır.

Açlık Durumu:

• Testten önceki 3 gün boyunca alkol ve baklagillerden kaçınılmalıdır
• Testten önce 12 saat boyunca hiçbir şey yememek ve içmemek gerekir.
• Test öncesi son yemek hafif geçirilmeli et, balık ve  baklagiller (bezelye, barbunya, mercimek, soya gibi) menüde olmamalıdır.
• Test günü sakız çiğnenmemelidir.
• Testten 3 saat önce sigara içilmemelidir.
• Testten önce dişlerin fırçalanması ve ağızın iyice durulanması gerekir.

Diğer Teşhis Yöntemleri ve Karşılaştırma

Endoskopi ve biyopsi, doğrudan mide mukozasından doku örnekleri alarak H. pylori varlığını doğrulamak için en kesin yöntemler arasında yer alır. Ancak, bu yöntemler invazivdir ve bazı hastalarda rahatsızlık yaratabilir. Buna karşın üre nefes testi, hekimlerimize non-invazif (girişimsel olmayan) ve pratik bir alternatif sunar, bu da özellikle çocuklar ve invaziv işlemleri tercih etmeyen yetişkinler için uygun bir seçenek haline getirir.

Ayrıca endoskopi ile tanısı konan H.pylori enfeksiyonunun tedavi sonrası iyileşip iyileşmediğini takip için üre nefes testi tercih edilir.