Kilonuzu Bağırsak Bakterileriniz mi Belirliyor?

Günümüzde kilo alımı yalnızca “ne yediğimizle” değil, “yediklerimizi vücudumuzun nasıl işlediğiyle” de yakından ilişkili. Bu sürecin merkezinde ise bağırsaklarımızda yaşayan mikroskobik bir ordu var: Mikrobiyota.

Mikrobiyota Nedir?

Mikrobiyota, sindirim sistemimizde yaşayan bakteri, virüs, mantar ve arke gibi mikroorganizmaların oluşturduğu dev bir ekosistemdir. Her bireyin mikrobiyotası bir “parmak izi” kadar kendine özgüdür. Bağırsaklarımızda 100 trilyondan fazla mikroorganizma yaşar ve bu canlılar insan genlerinden 150 kat daha fazla genetik materyale sahiptir. Bu genetik havuza “mikrobiyom” denir.

Mikrobiyotanın büyük çoğunluğu bağırsaklarda yer alır. Bu sistem yalnızca sindirimle değil; bağışıklık sisteminden ruh haline, cilt sağlığından hormon dengesine kadar pek çok işlevde rol oynar.

Mikrobiyota ve Kilo Kontrolü: Bilim Ne Diyor?

Araştırmalar, mikrobiyota yapısının vücut ağırlığını etkileyebileceğini göstermektedir. Özellikle iki bakteri grubu öne çıkmaktadır:

• Firmicutes
• Bacteroidetes

Çalışmalarda, obez bireylerde Firmicutes/Bacteroidetes (F/B) oranının daha yüksek olduğu; yani Firmicutes grubundaki bakterilerin baskın hale geldiği gözlemlenmiştir. Firmicutes bakterileri, özellikle kompleks karbonhidratları parçalayarak kısa zincirli yağ asitlerine (SCFA) dönüştürür. Bu durum, aynı miktarda yemeğe rağmen bazı bireylerde daha fazla kalori oluşmasına yol açabilir.

Deneysel Kanıt:

Zayıf farelere obez farelerin bağırsak mikrobiyotası nakledildiğinde, bu farelerin hızla kilo aldığı gözlemlenmiştir. Bu bulgu, bağırsak mikrobiyotası yapısının enerji metabolizmasını doğrudan etkileyebileceğini göstermektedir.

Firmicutes/Bacteroidetes Oranı

Bazı araştırmalar, obez bireylerde Firmicutes/Bacteroidetes (F/B) oranının arttığını göstermektedir. Bu durum, Firmicutes grubundaki bakterilerin kompleks karbonhidratlardan daha fazla enerji açığa çıkarması ile ilişkilendirilmiştir.

Ancak bu bulgu henüz tüm çalışmalar tarafından tutarlı biçimde desteklenmemektedir.
Bazı araştırmalarda F/B oranında herhangi bir değişiklik gözlemlenmemiş, hatta bazı gruplarda bu oranın düştüğü bildirilmiştir.

Bu çalışmalardan Ne Anlam Çıkarabiliriz?

• Obeziteye eşlik eden mikrobiyal değişiklikler sadece F/B oranıyla açıklanamayabilir.
• Mikrobiyal çeşitlilikte azalma, tür düzeyinde dengesizlikler ve proinflamatuar bakteri artışı gibi daha derin biyolojik göstergeler birlikte değerlendirilmelidir.

Alternatif Göstergeler:

• Endotoksin hipotezi, bazı Gram-negatif bakterilerin ürettiği lipopolisakkarit (LPS) moleküllerinin, inflamasyonu artırarak obeziteye katkı sağlayabileceğini öne sürer.
• Proteobacteria grubunun artışı, bu bağlamda yeni odak noktalarından biridir.
• Ayrıca kısa zincirli yağ asitlerinin (SCFA) — özellikle asetat, propiyonat ve bütirat — üretim profili de obeziteye yatkınlıkta belirleyici olabilir.

Bu nedenle F/B oranı tek başına bir gösterge olarak yetersiz kalabilir; onun yerine, tür düzeyinde analizler ve genel mikrobiyal fonksiyon profili daha değerli bilgiler sunar.

Mikrobiyota Testi İçeriği Nedir?

Tetra Tıp Laboratuvarı’nda uygulanan Mikrobiyota Analizi, dışkı örneğinden elde edilen DNA’yı Yeni Nesil Sekanslama (NGS) yöntemiyle analiz ederek bağırsak bakterilerinin tür ve oranlarını ortaya koyar. Bu analiz sonucunda:

• Firmicutes / Bacteroidetes oranınız
• Mikrobiyal çeşitlilik ve eşitlik
• Vitamin sentezi kapasiteniz
• Karbonhidrat, protein ve yağ metabolizmanız
• Probiyotik türlerin düzeyi
• Mikrobiyata temelli obezite riski skorunuz değerlendirilir.
• Mikrobiyotanızın hastalıklarla ilişkisi(kardiyovasküler hastalıklar,

 Test sonuçları, size özel bir beslenme ve yaşam tarzı planı oluşturmak için temel sağlar.

Obeziteyle İlişkili Rapor Başlıklarından Örnekler

Raporunuzda obezite ve kilo yönetimiyle ilişkili birçok parametre detaylandırılır. Örnek olarak:

• Firmicutes/Bacteroidetes oranınız: Yüksekse kilo alma eğilimini artırabilir.
• Çeşitlilik indeksi: Düşük çeşitlilik metabolik esnekliği azaltır.
• Kilo, şişkinlik, Tip 2 diyabet, yüksek kolesterol ve insülin direnciyle ilişkili bakteri seviyeleri değerlendirilir.
• Otoimmün endeks, barsak geçirgenliği riski, vitamin üretim kapasitesi gibi skorlar da obeziteye yatkınlığı etkileyebilir.

Test Süreci Nasıl İşliyor?

Test için küçük miktarda dışkı örneği kullanılır.
Yüksek kalitede genomik DNA elde edilerek analiz başlatılır.
Yaklaşık 6 hafta içerisinde detaylı bir rapor sunulur.

Neden Mikrobiyota Testi Yaptırabilirsiniz?

√ Kilo alımına katkı sağlayan mikrobiyal profili tespit eder
√ Kişiye özel diyet ve yaşam tarzı önerileri geliştirmenize yardımcı olur
√ Yalnızca kilo değil, genel sağlık potansiyelinizi görmenizi ve gereken önlemleri almanızı sağlar.

Rapordaki başlıklar üzerinden mikrobiyotanın ilişkilendirildiği sağlık sorunları şu şekildedir​.

Kardiyometabolik Hastalıklar

• Hipertansiyon
• Tromboz
• Aritmi
• Yüksek kolesterol
• Tip 2 Diyabet

Gastrointestinal Hastalıklar

• Crohn hastalığı
• Ülseratif kolit
• Mide ülseri
• Safra taşları
• İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS)
• Şişkinlik

Gastrointestinal Rahatsızlıklar

• Karın ağrısı
• Gaz (flatulans)
• Geğirme
• Bulantı

Mental Bozukluklar

• Bipolar bozukluk
• Tükenmişlik sendromu
• Depresyon
• Yeme bozukluğu

Nörolojik Hastalıklar

• Fibromiyalji
• Migren

Diğer Hastalıklar

• Romatoid artrit
• Sistit
• Kronik boğaz ve burun iltihabı
• Kas zayıflığı
• Osteoartrit
• Atopik dermatit

Solunum Hastalıkları

• Astım
• KOAH (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı)

Mikrobiyotanın Keşfi Yeni Başlıyor

Mikrobiyota ve mikrobiyom hakkında yapılan araştırmalar her geçen yıl derinleşiyor.
Bağırsaklarımızda yaşayan bu görünmez evrenin, sadece kilo kontrolü değil; kalp sağlığından bağışıklık sistemine, ruh halinden kronik hastalıklara kadar birçok süreci etkilediği artık çok daha net.

Ancak bu bilimsel alan hâlâ keşif sürecinde.
Mikrobiyota çalışmaları, sağlıklı yaşamın temel taşlarını anlamak ve kişiselleştirilmiş sağlık yaklaşımları geliştirmek adına henüz yolun başında ama son derece umut vadeden bir konumda.

Sağlıklı bir yaşam sürmek için bağırsaklarımızdaki bu sessiz ortakları tanımak, onlara iyi bakmak ve mikrobiyal dengeyi korumak; bedenimizin ve zihnimizin uyum içinde çalışmasına katkı sağlayabilir.