Trigliserid Testi

Trigliserid Nedir?

Trigliseridler, tıpkı  kolesterol, HDL, LDL ve VLDL gibi kanımızda bulunan bir tür yağdır.  Kolesterolden farkı ise vücudumuzun, dışarıdan besinler aracılığıyla aldığı ve hemen kullanmayacağı kaloriyi trigliseride dönüştürerek yağ depoları oluşturmasıdır.

Kalp sağlığında büyük bir rolü olan trigliserid değeri, lipid panelinde bulunan total kolesterol, HDL, LDL, VLDL testleri ve tansiyon değerleri ile birlikte değerlendirilir.

Trigliserid formunda depolanan bu yağlar genellikle, uzun süreli açlık durumunda, vücudumuzda fazla enerji harcanması durumunda ve hormon üretimi gibi durumlarda kullanılmaktadır.

Kanınızda yüksek düzeyde trigliserit olması kolesterol ve tansiyon yüksekliği ile birlikte seyrediyorsa kalp hastalığı riskinizi artırabilir.

Kan yağları yani lipitlerin , kandaki hormonları salgılayan bezleri korumakta olan endokrin sisteminin çalışmasından sorumlu olduğunu da unutmamalıyız.

Trigliseridin Vücudumuzdaki Görevi ve Faydaları Nelerdir?

Trigliserid olarak depolanan bu yağların vücudumuzda pek çok görevi ve faydası vardır. Elbette ki normal seviyede bulunan trigliserid miktarından bahsediyoruz.

Hücrelerimizin ve vücudumuzun beslenmesini, bağışıklık sistemimizin güçlenmesini sağlarken, tansiyon ve vücut ısımızı dengede tutmamıza yardımcı olur. Ayrıca kan yağları yani lipitlerin , kandaki hormonları salgılayan bezleri korumakta olan endokrin sisteminin çalışmasından sorumlu olduğunu da unutmamalıyız.

Trigliserid Düzeyi Nasıl Ölçülür?

Genellikle doktorunuz lipit paneli adı verilen test grubunda trigliserid testi yaptırmanızı da isteyecektir. Hastanın son 8-12 saat öncesinden hiçbir şey yememiş olması uygundur. Küçük bir miktar kan örneğinin uygun cihazda testiyle trigliserid kontrol edilir. 12 saat açlık olmasının sebebi, yemekten sonrasında trigliserid değerinin normal üzerinde bir  düzeye çıkıyor olmasıdır.

Kanımızdaki İdeal Trigliserid Düzeyi Kaç Olmalı?

Trigiliserit düzeyini değerlendirirken sağlıklı bulgulara ulaşılabilmesi için total kolesterol, LDL (kötü), HDL (iyi) ve VLDL kolesterol düzeylerinizle birlikte incelenmelidir. Yetişkin bir bireyde olması gereken normal düzey 150 mg/dL’dir.

LDL kolesterolün 130 mg/dL den az, HDL kolesterolün ise kadınlarda 50 mg/dL, erkeklerde 40 mg/dL’den yüksek olması beklenmektedir. Total kolesterol düzeyi 200 mg/dL’den az ve  trigliserid değerlerinin de 150 mg/dL olması normal kabul edilir. Normal düzeyin üstünde olan hastalar için kalp hastalıkları riskine yönelik daha detaylı testler başlatılır ve düzenli takip planı oluşturulur.

Trigliserid Yüksekliği Nedir?

Kanda bulunan aşırı trigliseride hipertrigliseridemi denmektedir. Hipertrigliseridemi ( trigliserid yüksekliği) , kanda bulunan seviyenin 150 mg/dL’nin üstünde olması durumudur. Bu seviyenin yüksek olması, kalp hastalıklarının oluşmasında oldukça risk barındıran bir unsurdur. Bu nedenle trigliserid yüksekliği teşhisinden hemen sonra gerekli tedavi uygulanmalıdır.

Bir kan testi, trigliseridlerinizin sağlıklı bir aralığa girip girmediğini ifade edebilir:

• Normal                 — 150 mg/dL den az veya 1,7  mmol/L
• Sınırda yüksek  — 150 ila 199 mg/dL arasında (1,8 ila 2,2 mmol/L)
• Yüksek                  — 200 ila 499 mg/dL arasında (2,3 ila 5,6 mmol/L)
• Çok yüksek          — 500 mg/dL veya üzeri (5,7 mmol/L veya üzeri)

Uzun süre düşürülmeyen trigliserid, arter duvarlarının sertleşmesine yol açar. Bu durum sonucunda damar sertliği (aterosklerozis) meydana gelir. Damar sertliği sonucunda kronik kalp hastalıkları, kalp krizi, inme gibi problemler ortaya çıkabilmektedir. Ayrıca, uzun süreli çok yüksek trigliserid nedeniyle pankreas enfeksiyonları da oluşabilmektedir.

Trigliserid Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?

Trigliserid yüksekliği, kalp, pankreas ve karaciğere bağlı hastalıklar için tehdit oluşturduğu gibi metabolik sendrom, obezite ve tip 2 diyabet gibi hastalıkları ile de ilişkili olabilir. Diğer risk faktörleri şunlardır:

• Aile üyelerinde yüksek kolesterol ve trigliserid kaynaklı problemlerin olması
• Akut veya kronik karaciğer ve böbrek rahatsızlıkları
• Aşırı kilo ve obezite
• Sürekli olarak vücudun harcadığı enerjiden fazla enerjiyi besin yoluyla tekrar almak
• Aşırı karbonhidrat tüketimi, dengesiz ve sağlıksız beslenme
• Sigara ve alkol tüketimi
• Tip 2 diyabet hastalığı
• Tiroit metabolizmasına bağlı ortaya çıkan hastalıklar
• Vücudunuzun yağı enerjiye dönüştürmesini etkileyen bazı nadir genetik hastalıklar
• Bazı ilaçlar örneğin; östrojen seviyesini artırmak için düzenli kullanılan ilaçlar, diüretikler, östrojen ve progestin, retinoidler, steroid, beta blokerler, bazı immünsüpresanlar ve bazı HIV ilaçları gibi.

Trigliserid Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

İleri seviyede olmadığı ve uzun süre devam etmediği sürece genellikle belirti görülmemektedir. Ancak kandaki trigliserid seviyesi 500 mg/dL’nin üzerine çıkarsa, ciddi belirtiler gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Pankreas iltihabı (panreatit)
• Yorgunluk hissi
• Dirsek ve diz eklemlerinde nodül oluşması
• Baş ağrısı

Bu belirtiler genellikle, trigliserid seviyesinin çok yükseldiği bireylerde görülmektedir. Durum bu noktaya geldiğinde, başta kalp sorunları olmak üzere ciddi rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir. Bunun önüne geçebilmek için trigliserid, kolesterol ve diğer kan lipitleri 6 ay arayla düzenli olarak incelenmeli, daha ileri yaş grubu bireyler için kontrol aralığı daha kısa tutulması sağlanmalıdır.

Trigliserid Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir?

Yüksek trigliserid ve kan yağlarınız varsa mutlaka uzman bir doktor tarafından sebebi araştırılıp gerekli tedavi planı uygulanmalıdır. Tüm bunlara ek olarak yaşam tarzınızda yapacağınız olumlu değişikliklerin sağlığınıza çok olumlu katkısı olacağını gösteren pek çok tıbbı araştırma olduğunu hatırlatmak isteriz.

Trigliserid yüksekliğine bağlı gelişen kalp, damar, pankreas ve karaciğer hastalıklarını kontrol altına alabilmek için kan lipitleri ideal aralıkta olmalıdır. Ayrıca kilonun kontrol altına alınması, kan lipit değerinin sağlıklı aralıkta olması için oldukça önemlidir. Bu sebeple, yüksek trigliserid teşhis edilen hastaların diyetisyene yönlendirilmesi en sağlıklı karar olacaktır.

Hastalar, beslenme düzenlerini sağlıklı oran ve aralıkta tüketerek ideal kiloya ulaşmalıdır. Diyetisyen onayı ile; rafine şeker azaltılmalı, karbonhidrat ihtiyacı tam tahıllı gıdalar ve meyvelerle karşılanmalıdır. Düzensiz alınan karbonhidrat ve doymuş yağ deposu gıdalarla beslenmek, trigliserid seviyesini yükselten önemli bir faktördür. Omega-3 yağ asitleri içeren balık, deniz ürünleri ve ceviz gibi besinler diyete uygun şekilde düzenli olarak tüketilmelidir.

Hasta, alkol ve sigara tüketiyorsa, bu kötü alışkanlıklardan da uzak durmalıdır. Düzenli spor yapmak, kan lipit değerlerini etkileyen faktörlerden biridir. Bu yüzden, muhakkak düzenli spor yapılmalıdır. Bu ve yukarıda bahsedilen yaşamdaki değişiklikler trigliseridin normal seyrinde ilerleyebilmesi için oldukça faydalı olabilmektedir.

Trigliserid Düşüklüğü Nedir?

Genellikle yüksekliğinde olduğu gibi bir probleme işaret etmez. Ancak bir seviyenin altındaki trigliserid düşüklüğü, gıda yetmezliği, hipertiroid ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına bağlı olabilir. 150 mg/dL değeri altındaki trigliserid ideal değer olarak kabul edilmektedir. Ancak 50 mg/dL altında olduğu takdirde trigliserid düşüklüğü teşhisi koyulabilir.

Trigliserid Düşüklüğü Belirtileri:

• Üşüme
• Kilo kaybı
• Şişkinlik
• Çok sık hasta olmak
• Saç sorunları (kırık ve cansız görüntü)
• Kas kütlesi kayıpları
• Cilt sorunları (kuruluk, esnekliğin kaybolması, incelme)
• Uyuşukluk hissi
• İshal

Trigliserid Düşüklüğünün Neden Olduğu Hastalıklar Nelerdir?

Yapılan test sonuçlarına göre 50 mg/dL ve 35 mg/dL altında çıkan değerler, düşük ve aşırı düşük olarak değerlendirilmektedir. Trigliserid düşüklüğüne bağlı hastalıklar şunlardır:

• Aşırı yağsız beslenme alışkanlığı
• HIV
• Kanser türleri
• Sindirim sorunları
• Karaciğer yetmezliği
• Malabsorbsiyon sendromu (kötü emilim)
• Hipertiroid
• Gıda yetmezliği (yetersiz beslenme
• Bazı ilaçlar

Trigliserid Düşüklüğü Nasıl Tedavi Edilir?

Öncelikle düşüklüğün sebebi belirlenmelidir. Örneğin kullanılan bazı ilaçlardan dolayı trigliserid düşüklüğü yaşandıysa, uzman hekim tarafından ilaç değiştirilebilir. Fazla yağ alınmaması ve yetersiz beslenme yüzünden düşüklük meydana geldiyse, diyetisyen eşliğinde uygun diyet programı hazırlanır ve besin takviyesi uygulanır. Trigliserid düşüklüğü için öneriler:

• Bağışıklık sistemini güçlendirmek
• Sindirimi zor olan gıdaları tüketmemek
• Kilo vermek için ekstra bir çaba gösteriliyorsa, diyetisyen yardımı ile sağlıklı bir diyet planı uygulamak
• Alkol tüketimini azaltmak
• Sağlıklı yağ tüketimini artırmak

SIKÇA SORULAN SORULAR

Trigliserid Testi Nasıl Yapılmaktadır?

Rutin kan tahlilleri yapılırken LDL, HDL, total kolesterol ve trigliserid değerleri de ölçülebilmektedir. Genellikle bu test grubuna lipid paneli diyebiliyoruz. Kişideki risk faktörlerine ve belirtilerine göre lipit paneli rutin kan testiyle değerler incelenir. En az 8-12 saat aç olmak gerekir.

Trigliserid Hangi Aralıklarla Test Edilmelidir?

20 yaş ve üzerindeki her bireyin en az 5 yıl arayla trigliserid ile birlikte kolesterol, HDL, LDL değerlerini kontrol ettirmesi uygundur. 30 yaşından sonra bu değerlerin takibi her yıl yapılmalıdır.Uzmanlar aile geçmişinde kardiyolojik hastalıklar olan ve 40 yaş üzerindeki bireylere 6 ayda bir kontrol d önerebilmektedir.

Trigliserid İlacı Var Mıdır?

Değerler gerekli düzeyde tutulamıyorsa uzman doktor tarafından hastaya bazı ilaçlar önerilmektedir. Bunlar; statinler, balık yağı, niasin gibi ilaçlardır. Bu konuda detaylı bilgiyi doktorunuzdan alabilirsiniz.

Normal Trigliserid Değerleri Nedir?

Kanda desilitre başına miligram olarak ölçülür. Kısaltması mg/dl’dir. Yetişkinler için normal seviye 150 mg/dl altıdır. 151-200 mg/dl sınırda yüksek seviye olmaktadır. 201-499 mg/dl yüksek seviyedir. 500 mg/dl ve üzeri ise çok yüksek seviye anlamındadır.

Kanda Lipid (Kolesteroller ve trigliserid) Testleri Öncesinde Yapılması Gerekenler Ve Alınması Gereken Önlemler Nelerdir?

• Örnek alınmasından önceki en az üç haftalık dönemde beslenme alışkanlıkları değiştirilmemelidir.
• Hızlı kilo değişikliklerinden sakınılmalıdır.
• Fiziksel ve psikolojik stresten sakınılmalıdır.
• Örnek alınmasından önceki üç günlük dönemde alkol alınmamalıdır.
• Örnekler 8-12 saat açlık sonrasında ve sabah verilmelidir.

Bu makale tıbbi tavsiye olarak yorumlanmamalıdır. Sağlıklı yaşam rutininizde herhangi bir değişiklik yapmadan önce lütfen doktorunuzla görüşün..