Coronavirüs belirtileri nelerdir? Nasıl anlaşılır? Covid-19, Grip, Nezle belirtileri nasıl ayırt edilir? Çocuklarda Koronavirüs belirtileri nedir? Çocuklar Covid-19 testi olur mu? Hamile anne adaylarında Corona belirtileri nedir? Bebeğe bulaşır mı?
Tüm sorularınızı uzmanlarımız bu makalede cavapladı.
Coronavirüs belirtileri konusuna geçmeden önce salgına neden virüsü tanımak, hastalarımızı bu konuda daha fazla bilinçlendirmek istiyoruz.
Coronavirüs Aralık 2019’da, Dünya’da ilk defa Çin’in Wuhan eyaletinde ortaya çıkan solunum yolu enfeksiyonuna neden olan, bulaşıcı bir virüstür.
WHO ( Dünya Sağlık Örgütü) virüsü SARS-CoV-2 (Şiddetli Akut Solunum Sendromu-Koronavirus-2) olarak adlandırdı.
Hastalığı tanımlamak içinde örgüt virüsün neden olduğu hastalığa Covid-19 diye adlandırdı.
Dünya Sağlık Örgütü, 30 Ocak 2020’de CoViD-19’u küresel sağlık acil durum, 11 Mart 2020’de, küresel salgın ilan etti.
[cvct-advance id=”2969″]
Yazı İçeriği
- 1 Yeni Coronavirus Nedir? (Covid-19)
- 2 SARS, MERS, Corona Arasındaki Farklar
- 3 Yeni Koronavirüs (Covid-19) Nasıl Bir Virüs Türüdür?
- 4 Virüs Nedir?
- 5 Corona Belirtileri Nelerdir?
- 6 Corona Belirtileri Nelerdir?
- 7 Hafif Corona Belirtileri Olduğunu Düşündüğünüzde Ne Yapmalısınız?
- 8 Covid-19 mu, Grip mi, Soğuk Algınlığı mı, Alerjiler mi?
- 9 Corona (Koronavirüs) Tedavisi Nasıl Yapılır?
- 10 Bağışıklık Sistemi Koronavirüsle Nasıl Savaşıyor?
- 11 Coronavirus (Koronavirüs) Nasıl Teşhis Edilir?
- 12 Corona (Koronavirüs) Aşısı Bulundu Mu?
- 13 Corona (Koronavirüs) Testi Nasıl Yapılır?
- 14 Corona (Koronavirüs) Nasıl Bulaşır?
- 15 Coronavirus (Koronavirüs)’ten nasıl korunulur?
- 15.1 1.Ellerinizi sık ve dikkatli yıkayın
- 15.2 2.Yüzünüze dokunmaktan kaçının
- 15.3 4.Kişisel eşyalarınızı paylaşmasın
- 15.4 5.Öksürme veya hapşırma esansında ağzınızı kapatın
- 15.5 6.Yüzeyleri temizleyin veya dezenfekte edin
- 15.6 7.Sosyal mesafeye dikkat edin
- 15.7 8.Kalabalık ortamlardan uzak durun
- 15.8 9.Kalabalık yerlerde yemek yemekten kaçının
- 15.9 10.Taze yiyecekleri yıkayın
- 15.10 11.Maske kullanın
- 15.11 12.Hasta iseniz kendinizi karantinaya alın.
- 16 Koronavirüs (Coronavirus) Kuluçka Süresi Ne Kadar?
- 17 Grip, Alerji mi? Yoksa Yeni Koronavirüs (Covid-19) Belirtisi mi?
- 18 Yeni Koronavirüs’ün (COVID-19) Klinik Tablosu
- 19 Corona (COVID-19) Ölümcül Müdür?
- 20 Corona Hastalığı’nın (COVID-19) Ölüm Oranları Nelerdir?
- 21 Koronavirüs Hastalığı’nın (COVID-19) Hamileler’de Etkileri.
- 22 COVID-19’a yakalanan anne emzirmeye devam edebilir mi?
- 23 Seyahat Edenler Corona Önlemleri
Yeni Korona Virüs (Covid-19) diğer türlerine göre genetik materyal olan RNA taşımaktadır.
Bu özelliği yanında zarflı olan Covid-19 virüsün zarfı dışarı eğilimlidir. Bu özelliğinden dolayı laboratuvar ortamında incelendiğinde kraliyet tacına benzetilir.
Bilim insanları bu özelliğinden dolayı Latince Kraliyet Tacı anlamına gelen Corona adını koymuşlardır.
Hastalığın bilin diğer özelliği ise damlacık yoluyla bulaşmasıdır. Hızlı şekilde damlacık yoluyla bulaşmasından dolayı küresel salgın olarak tanımlandı.
Koronavirüs tek tip değildir. Farklı türleri keşfedilen virüs kişilere göre farklı şikayetlere sebep olabilmektedir.
Bazı kişilerde solunum solları enfeksiyonu, nefes alma zorluğu gibi rahatsızlıklara neden olurken, bazı kişilerde kusma, yüksek ateş, eklem ağrıları gibi şikayetlere neden olmaktadır.
Yeni corona virüs, diğer pek çok virüslerden farklı olarak hayvanlardan insanlara geçebilmekte, hayvanları da etkilemektedir.
SARS, MERS, Corona Arasındaki Farklar
SARS (Şiddetli Akut Solunum Sendromu) ve MERS (Orta Doğu Solunum Sendromu) gibi diğer koronavirüs türlerinden farklı olarak yakalanan kişilerde şiddetli solunum yolları enfeksiyonuna neden olduğu gözlemlenmiştir.
İnsanlık eskiden beri koronavirüsün farklı çeşitlerine maruz kalmıştır. Bunların en sık rastlananı, yaygın olanı ve bilineni nezledir.
Üst solunum yolu enfeksiyonunun neden olduğu burun atkısıyla kendini hissettiren 20’ye yakın farklı virüs bu gruba girmektedir.
Koronavirüs grubundaki yukarıda bahsettiğimiz pek çok tür, yeni koronavirüs türüne göre daha hafif semptomlara neden olmaktadır. Bu bilindiği için sağlık dünyasında soğuk algınlığı hastalıklarıyla ilişkilendiğinde paniğe neden olmamıştır.
Çok nadir olsa da farklı zamanlarda koronavirüsün insanla ve hayvanlar arasında geçiş yaptığı bilim insanları tarafından gözlemlenmiştir.
Virüslerin genetik bilgileri, RNA’nın mutasyona maruz kalmasıyla değişiklik gözlemlenir.
Bu virüsler, yüzey kısımdaki proteinlerdeki hücrelere yapışarak içeri girmekte kullandığı proteinlerde değişiklik yapmak suretiyle daha önce oluşan bağışıklık sistemine yakalanmaktan kurtulur ve akabinde çok hızlı şekilde yayılarak hücrelere ciddi zarar verirler.
SARS olarak bilinen virüs, günümüzdeki koronavirüse benzer hastalığın oluşmasına neden oldu.
SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome), şiddetli akut solunum sendromu, hastalığın İngilizce isminin baş harflerinden oluşmaktadır. Günümüzde tüm dünyanın muzdarip olduğu koronavirüs SARS virüsüne benzetilmektedir.
SARS virüsü dışında yakın geçmişte ismini çok duyduğumuz aynı gruptaki diğer koronavirüs’ün adı MERS dir. Orta Doğu Solunum Sendromu, yakın geçmişte Ortadoğu bölgesinde salgına nende olmuştur.
Sadece Ortadoğu bölgesi ile sınırlı kaldığı için MERS küresel pandemi olarak ilan edilmemiştir. Eski etkisini yitirmiş olsa da zaman zaman günümüzde Ortadoğu bölgesini etkisi altına almaktadır.
Burada açıkladığımız koronavirüs ailesinden olan Covid-19, MERS ve SARS virüslerinin ortak özelliklerinin solunum yolları enfeksiyonuna neden olmalarıdır. Fakat sadece Corona Virüs Dünya çapında pandemi ilan edilmiştir.
2020 yılı başlarında resmi olarak küresel pandemi ilan edilen corona virüs, 2021 başlarında etkisini 2. dalga ile arttırmıştır.
2020 yılı başlarında resmi olarak küresel pandemi ilan edilen corona virüs, 2021 başlarında etkisini 2. dalga ile arttırmıştır.
Yeni Koronavirüsün ne tür bir virüs olduğunu yukarıda kısmen açıkladık. Konunun daha iyi anlaşılması için virüs nedir? sorusunun cevabını arayalım.
Virüs Nedir?
Kendilerini çoğalta özelliğine sahip en basit organizmalardır. DNA veya RNA genetik yapısını taşıyan molekülleri çevreleyen protein tabakalarıdır.
Koronavirüs gibi nadir virüslerde ise etrafı zarf şeklinde çevrili yağ tabakası bulunur. Bu tür basit olarak adlandırılan organizmaların dışarıda kendilerini çoğaltma imkanı yoktur.
Virüsler, kendilerine özgü seçtikleri hücrelerin içerisinde çoğalma yeteneği olan, konak adı verilen parazitlerdir. Teknik olarak, bilgisayarlara zarar veren virüslere benzetmek yanlış olmaz.
Günlük hayatımızda sık karşılaştığımız bilgisayar virüsleri kendilerini nasıl çoğaltıyorlarsa, virüsler de çoğaltırlar.
Virüsler, genel olarak hassas özgül hücreleri tercih ederler. Örnek verecek olursak korona virüs yolunum yolu mukozalarını tercih eder ve bundan dolayı damlacık yoluyla insandan insana bulaşır.
Covid-19 virüsü mukozalara girip çoğalarak dokulara ciddi derecede zarar verir. Zarar verme süreci kişiye göre değişmekle birlikte zaman alır ve bilim insanları bu süreye kuluçka dönemi olarak adlandırır.
Corona Belirtileri Nelerdir?
Corona virüs belirtileri arasında en yaygın olanları öksürük, ateş, boğaz ağrısı, nefes darlığı, solunum güçlüğü, eklem ağrısı bulunur.
Daha ağır seyreden kişilerde zatürre, enfeksiyon, böbrek yetmezliği, akut solunum yetmezliği, böbrek yetmezliği ve maalesef ölüm meydana gelebilir.
Tüm virüs çeşitleri gibi koronavirüs evrim geçirmektedir. Son 18 yıldır geçirdiği verimle birlikte 2020 yılında daha ölümcül veya ciddi sağlık sorunlarına neden olacak duruma gelmiştir.
Hayvanlar ve insanlar arasında bulaşma riski çok yüksek olan koronavirüsler, geçmiş yıllarda MERS in develerden, SARS ın misk türü kedilerden insanlara geçtiği yönünde şüpheler vardır.
Koronavirüs enfeksiyonundan korunma ve yayılmasını önleme konusunda alınacak tedbirler arasında, hijyen, el dezenfektanları, su ve sabunlar elleri uzun süreli yıkama, hapşırma, öksürme durumunda ağız selpak, mendil ile kapama veya sürekli maske kullanmak, kalabalık ortamlardan uzak durmak gibi başlıca önlemler vardır.
Koronavirüs görülen yerlerden uzak durmak, karantina alanları ve Covid-19 polikliniklerinden mümkün mertebe uzak durmak.
Kişinin sağlık durumuna göre değişmekle birlikte corona belirtileri arasında yaygın olarak 3-4 gün boyunca devam eden yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı, eklem ağırları, kuru öksürük, bulunmaktadır.
Bazı hastalarda corona semptomları farklılık göstere bilir, emin olmak için mutlaka Corona testi veya PCR testi yaptırmanızda fayda vardır.
Corona Belirtileri Nelerdir?
Yukarıda açıkladığımız gibi Corona belirtileri kişinin sağlık, yaş gibi durumuna göre değişmektedir.
Çin’de hastaneye kaldırılan hastalarda yapılan araştırmalarda en yaygın belirtiler olarak şunlar tespit edildi:
- Ateş: % 99
- Yorgunluk: % 70
- Kuru öksürük: % 59
- İştahsızlık: % 40
- Vücut ağrıları: % 35
- Nefes darlığı :% 31
- Mukus veya balgam: % 27
Corona belirtileri genellikle virüsle temas kurulduktan 2 ile 14 gün arasında ortaya çıkmaktadır.
Diğer Belirtileri:
- Baş ağrısı
- Bazen titreme
- Koku veya tat kaybı
- Tıkanıklık veya burun akıntısı
- Mide bulantısı ya da kusma
- İshal
Kaynak: ( İş Güvenliği Kursu)
Acil Durum Belirtileri:
Aşağıdaki Koronavirüs belirti arasında bir veya birkaç tanesini gördüğünüzde mutlaka doktora gitmelisiniz.
- Nefes almada güçlük
- Göğsünüzde sürekli ağrı veya baskı
- Mavimsi dudaklar veya yüz rengi
- Ani kafa karışıklığı
Bu belirtileri hissetmeniz durumunda 112’yi arayarak tıbbi yardım istemelisiniz.
Diğer Covid-19 Belirtileri:
Covid-19 ayrıca şu belirtileri göstere bilir:
- Gözün pembeleşme
- Gözlerde şişkinlik
- Bayılma
- Guillain-Barre sendromu
- Kan tükürme
- Kan pıhtılaşması
- Kalp sorunları
- Böbrek hasarı
- Karaciğer sorunları veya hasarı
Dünyanın farklı ülkelerinde hasta üzerinde yapılan incelemeler sonucunda bazı doktorlar çocukların ayak parmaklarında ve ayaklarında mor, mavi lezyon başta olmak üzere Covid-19’a bağlı döküntüler raporluyorlar.
Çocuklarda Corona (Covid-19) Belirtileri:
Dünya genelinde verilen raporlara göre çocuklarda Corona belirtileri daha hafif seyredildiği raporlanıyor.
Bu konuyla ilgili olarak yapılan çalışmalar, çocukların yetişkinlerle aynı Covid-19 semptomları gösterdiğini ortaya koyuyor.
Çocuklarda yaygın görülen belirtiler şunları içeriyor:
- Ateş: % 56
- Öksürük: % 54
- Nefes darlığı: % 13
Hastanede tedavi gören bazı çocuklarda kızarıklık, karın ağrısı, kusma, ishal gibi belirtiler de gözlemlenmektedir.
Hafif Corona Belirtileri Olduğunu Düşündüğünüzde Ne Yapmalısınız?
Düşük ateş, hafif nefes darlığı, öksürük gibi semptomlar gördüğünüzde ne yapmalısınız:
- Tıbbi yardıma ihtiyacınız olmadığı sürece evde kalın. Eve girmek zorundaysanız sağlık uzmanlarından neler yapmanız gerektiği konusunda daha fazla bilgi alın.
- 112’yi arayarak destek isteyin ve sağlık durumunuz hakkında sağlık uzmanına bilgi verin, neler yapmanız gerektiği konusunda size yol göstermesini isteyin.
- Kendinizi izole edin. Evde mümkünse bir odayı hasta odası olarak ayırın ve orada kalın. Evdekilerle temastan uzak durun. Mümkünse ayrı banyo kullanın.
- Başka insanlarla birlikte olmak zorundaysanız maskenizi takın.
- Dinlenin ve mümkün olduğunda bol sıvı tüketin. Bu süreçte bitkisel ilaçlardan destek alabilirisiniz. Zencefil, kuşburnu, ıhlamur ve C vitamini içeren bitki çayları, bal gibi gıdalar tüketin.
- Belirtileri takip edin, gün içerisinde artan kötüleşme hissederseniz 112’yi arayarak yardım isteyin.
Covid-19 mu, Grip mi, Soğuk Algınlığı mı, Alerjiler mi?
Corona belirtileri oldukça fazla olduğu için bunu belirlemek hali zor. Fakat korona virüsü belirleme noktasında yine de birkaç yönerge mevcut.
Yukarıda listelenen belirtilerle birlikte ateşiniz varsa ve nefes almada güçlük çekiyorsanız Covid-19’a sahip olabilirsiniz.
Nefes alırken zorluk çekmiyorsanız grip olabilir. Fakat bu durumda yine de izole olmanızda fayda var.
Ateşin yoksa ama gözlerin kaşınıyorsa, hapşırıyorsanız ve burnunuz akıyorsa alerji olma ihtimaliniz yüksek.
Ateşiniz yok, gözleriniz kaşınmıyorsa, yüksek ihtimalle soğuk algınlığıdır.
Herhangi belirti ile ilgili endişeniz varsa 112’yi arayın. Covid-19 hafiften şiddetliye doğru değişebilir. Bundan dolayı teşhis edilmesi zor olabilir.
Koronavirüs belirtisinden şüpheleniyorsanız önce maske takarak ve kendinizi izole ederek sevdikleriniz korumalısınız.
SARS-CoV-2 ( Covid-19) Akut Solunum Yolu Hastalığı için Dünya’nın hiçbir yerinde ispatlanmış, bilinen bir tedavi yöntemi yoktur.
Covid-19 tedavisi uygulamaları genelde ateş, öksürük ve nefes darlığı sorunlarını hafifletmek için uygulanır.
Bununla birlikte zatürre tedavisi için daha önceden uygulanan tedavi yöntemlerinin Koronavirüs hastaları için de etkili olup olmadığı yönünde çalışmalar devam etmektedir.
Koronavirüs (COVID-19) hastalığının teşhis edilmesi ile birlikte doktor kontrolü altında ateş düşürücü ve ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir.
Hastanın bulunduğu odanın düzenli şekilde havalandırılması, nem oranının dengelenmesi faydalıdır.
Hastanın tedavi sürecinde bol sıvı tüketmesi, bitkisel ilaçlardan destek alması tedavi sürecine katkıda bulunabilir.
Evde tedavi sürecinde bol bol dinlenirken, nefes açıcı nane çayı, solunum yollarına iyi gelen zencefil çayı, aynı şekilde, zerdeçal çayı tüketilebilir. Bunların yanında önemli antioksidan olarak biline sarımsak, C vitamini deposu kuşburnu gibi vb bitkisel yönetmelerden destek alınabilir.
İnsan vücuduna virüs, parazit gibi yabancı organizmalar girdiğinde bağışıklık sistemi bunu hemen tespit eder.
Yabancı organizmanın vücutta tespit edilmesiyle birlikte metabolizma hem hücre, hem de antikor seviyesinde savunmaya geçer.
İnan vücuduna giren yabancı maddenin üzerindeki proteinle ile vücuttaki diğer proteinlerin farklı olduğu savunma sistemi tarafından anlaşılır.
Savunma sistemi tarafından algılanan bu yabancı maddelere karşı metabolizma anahtar kilit usulü bu maddeleri savuşturmak için antikor proteinleri salgılar.
Vücudun salgıladığı antikor yabancı proteinlere yapışarak onları etkisiz hale getirir. Mesela, hastalıklara neden olan virüslerin vücudumuza girmek için kullandıkları proteinler vücudun ürettiği antikorlar sayesinde etkisiz hale getirilerek hücrelerde tutunması engellenir ve içeri girmeleri engellenir.
Hastalıkların tedavi edildiği aşılarda da aslında aynı mantık kullanılmaktadır.
Aslında aşılar içerisinde kullanılan madde virüsün bir fiil kendisi değil, hücrenin içine kullanmak için kullandığı proteindir.
Bu özelliği sayesinde savunma sistemi önceden proteinleri bloke eder ve virüse engel olacak antikorları oluşturmaya başlar.
Böylece, vücut ileriki aşamalarda virüsün kendisi ile birle karşılaşsa önceden oluşan antikorlar sayesinde virüsün fonksiyonunu yitirmesini sağlar.
Yeni koronavirüs teşhisi ancak laboratuvar ortamında yapılacak testlerle mümkündür.
Koronavirüsün teşhisi ancak PCR, antikor yani moleküler test marifetiyle belirlene bilir.
Koronavirüse yakalandığına dair şüphelenen hastanın boğaz sürüntüsü veya balgamından alınan örneklerle genetik materyalin tespiti yapılarak teşhis konulur.
Bu testler “Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarında” ve Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen “Halk Sağlığı Laboratuvarlarında” yapılabilmektedir.
Bunun yanında Tetra Tıp Laboratuvarı gibi Sağlık Bakanlığı tarafından izin almış özel laboratuvarlar da bu testi yapmaktadır..
Çin virüsü olarak da adlandırılan Corona Virüsü 2020 yılının başlarında tüm Dünya’da salgına neden olduğu için pek çok devlet ve kurum tarafından aşısı bulunması yönünde çalışmalar devam etmektedir.
Ülkemizde de halen aşı çalışmaları devam etmektedir ve 4 farklı ekip corona virüs aşısı üzerinde çalışmaktadır.
Şimdiye kadar Rusya, Amerika, Çin, İngiltere gibi ülkeler koronavirüs aşısı üzerinde çalıştıklarını duyurdu.
Geçtiğimiz aylarda Rusya 2 farklı korona virüs aşısının linsansının verileceği açıklamasını yaptı.
Fakat şimdiye kadar kesin tedavi eden bir aşının kullanıldığına dair bir haber maalesef yok.
Corona hastalığının tespit edilmesi için bu testin laboratuvar ortamında yapılması gerekmektedir.
Teşhis ancak moleküler test marifetiyle mümkündür.
Günümüzde korona testi temelde 3’e ayrılmış durumda. Hazır kit denilen testler yanında antikor ve PCR testleri tüm dünyada yaygın şekilde uygulanmaktadır.
Şu anda ülkemizde “Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarında” ve Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen “Halk Sağlığı Laboratuvarlarında” yapılabilmektedir.
Tetra Tıp Laboratuvarı bu 3 testide Sağlık Bakanlığı İzni ile yapmaktadır.
Pandeminin ilan edildiği 2020 yılı başından itibaren yapılan bilimsel çalışmalar Covid-19 virüsünün zincirli RNA virüs ailesinden olduğu belirlenmiştir.
2020 başlarındaki Çin’de ilk vakaların deniz ürünleri ve hayvan pazarlarındaki sağlıksız ortam kaynaklı olduğu iddia edilmiştir.
Covid-19 virüsünün insandan insana damlacık yoluyla geçtiği düşünülmektedir. Aynı şekilde bazı araştırmalar eşyalardan da virüsün bulaştığını ortaya koymaktadır.
Solunum sistemine yerleştiği belirlenen virüsün, semptom göstermeyen kişilerde, yani taşıyıcılarda da bulaşıcı rol oynadığı ortaya konulmuştur. Bununla birlikte kuluçka dönemindeki virüsün asıl yayılma döneminin bu kuluçka döneminden sonra olduğu tespit edilmiştir.
Öksürme, hapşırma sonrası etrafa yayılan damlacıkların el ile temasından sonra, ağız, göz, burun gibi organlara temasın da virüsün bulaşmasını sağladığı bilinmektedir.
Corona diğer virüs çeşitlerine benzer şekilde ama daha uzun süre vücut dışı ortamlarda bulaşma özelliğine sahiptir.
Şimdiye kadar bilim insanları tarafından yapılan araştırmalar Korona virüsün insan dışındaki dayanma süresi ve bulaşma süresi hakkında kesin bilgi yoktur.
Damlacık yoluyla bulaştığı düşünülen korona virüs, hasta kişinin hapşırma, öksürme sürecinden sonra damlacıkların bir zemine düşmesi ve akabinde diğer insanların bu damlacıklarla teması sonucu hastalığa yakalandıkları düşünülmektedir.
Bunun yanında bazı uzmanlar virüsün belirli bir süre havada asılı kalabildiğini, hatta havada sirkülasyon olması durumunda virüsün özellikle kapalı ortamlarda havada yayıldığını iddia etmektedir.
Bu konuyla alakalı Japon bilim insanlarının ispatlanmamış iddiaları vardır.
Corona virüsten korunmanın yolları temelde oldukça basit. Toplumda virüsün bulaşmasını azaltmak için devlet önlemler alıyor. Fakat devlet tarafından alınan önlemlerle virüsün yayılmasının durdurulması mümkün değil.
Bu noktada en önemli görev topluma ve toplumları oluşturan bireylere düşmektedir. Bu noktada en basit kurlardan birisi olan ellerin su ve sabunlar 20 saniye üzerinde yıkanması. Elleri yıkama esnasında, parmak araları ve çevrelerinin ovalanmasına dikkat edilmesi gerekiyor.
Özellikle yolculuk esnasında veya su, sabun bulmanın zor olduğu ortamlarda, araçlarda el dezenfektanları bulundurmak ve temaslardan sonra bu dezenfektan yordamıyla elleri dezenfekte etmek etkili çözümlerdendir.
Dezenfektan yardımıyla virüsün bulaştığı düşünülen yüzeylerinde de aynı şekilde dezenfekte edilmesinde fayda olacaktır.
Şimdiye kadar yapılan araştırmalar Corona virüsün daha çok yaşlıları ve kronik hastaları ciddi anlamda etkilediğini belirtmek mümkün. Bundan dolayı özellikle gençlerin ‘‘ Ben gencim bana bir şey olmaz’’ anlayışı süreci kendi ve diğer bireylerin aleyhinde etkilemektedir.
Halbuki koronavirüsün, bulaştığı hastalarda ne tür hasarlar bıraktığında dair herhangi bir ispatlanmış çalışma yok. Fakat, bilim insanları Covid-19’un etkilediği insanlarda bazı etkiler bırakacağını söylemektedir.
Bu nedenlerden dolayı virüsten oldukça fazla etkilenen yaşlıların yanında, ne tür harsalar vereceği daha kestirilemeyen gençlerinde sütrece hassasiyetle katkıda bulunmaları gerekmektedir.
Covid-19 hastalığına neden olan korona virüs hastalığını önleyecek aşı maalesef henüz üretilmedi. Ülkemizde ve Dünya’da Covid-19 aşısı üzerinde araştırmalar ve çalışmalar hala devam etmektedir.
Bundan dolayı bulunduğumuz zaman dilinde en etkili yöntem virüse yakalanmamaktadır. Virüs insandan insana yayıldığı için basit ama etkili önlemelerin alınması yayılmayı durduracaktır.
Covid-19 virüsünden korunmak için alınacak önlemleri şu şekilde sıralaya biliriz;
1.Ellerinizi sık ve dikkatli yıkayın
Ilık su ve sabunla ellerinizi bileklere kadar her fırsatta yıkayın. Yıkama esnasında parmaklarınızı iyice ovduğuna emin olun. Parmak ve tırnaklarınızın altı için antibakteriyal kullanabilirsiniz.
Yanınızda ufak el dezenfektanı bulundurmanızda her zaman fayda vardır. Özellikle cep telefonu, laptop gibi içerdeki araçlara temasta ve dışarıda yolculuk esansında sokakta temasta bulunduğunuz andan hemen sonra ellerinizi dezenfekte edebilirisiniz.
2.Yüzünüze dokunmaktan kaçının
Şimdiye kadar yapılan bazı araştırmalar SARS-CoV-2 virüsünün insan yüzünde 72 saate kadar yaşayabileceğini ortaya koymaktadır.
- Cep telefonu,
- Laptop,
- Toplu taşıma araçlarında tutma yerleri
Gibi yerlere dokunduktan sonra elinizi yüzünüze temas ettirmeniz virüse yakalanmanıza neden olabilir.
Ağız, yüz ve gözlere dokunmaktan kaçınmalısınız. Bunun yanında tırnak yeme alışkanlığı olan kişiler bu alışkanlıklarını bırakmaları gerekmektedir.
3.Başka insanlarla tokalaşmamalısınız
Hiçbir ortamda karşınızdaki insanın Covid-19 hastası veya korona virüs taşıyıcısı olduğunu bilemezsiniz. Bundan dolayı tanıdığınız veya tanımadığınız insanlarla el sıkışmamalısınız.
4.Kişisel eşyalarınızı paylaşmasın
Size ait olan eşyaları kesinlikle aile bireyleri dahil paylaşmamalısınız;
- Cep telefonu,
- Laptop,
- Tarak,
- Makyaj aletleri
- Parfüm
- Kulaklık,
- Çakmak,
Bunların yanında para ile teması minimuma indirmek için kartla ödeme yöntemlerini tercih edebilir. Fatura, sigorta, kira vb gibi ödemeleri online yapmayı tercih edebilirisiniz.
5.Öksürme veya hapşırma esansında ağzınızı kapatın
Özellikle kapalı mekanlarda eğer o esnada maskeniz takılı değilse, el veya kol yordamı ile öksürme veya hapşırma anında ağzınızı kapatmaya özen göstermelisiniz.
SARS-CoV-2 virüsünün özellikle solunum yollarını sevdiğini unutmamalı sevdiklerinize ve çevrenizdeki insanları korumak için hapşırma veya öksürme esnasında ağzınızı ve burnunuzu kapatmaya özen göstermelisiniz.
6.Yüzeyleri temizleyin veya dezenfekte edin
Eviniz veya işyerinizdeki yüzeyleri alkol bazlı dezenfektanlarla temizleyin:
- Kapı kolları,
- Tezgah,
- Oyuncaklar,
- Mobilya,
- Sık kullanılan, alet, araç, gereçler.
Bunların yanında, laptop, bilgisayar, telefon gibi eşyaları dezenfekte edin.
Dışarıdan alışveriş yaptığınızda gelen paketleri, yemek siparişleri veya online alışverişten aldığınız kargoları, posta yolu ile gelen dosyaları dezenfekte etmenizde fayda olacaktır.
Dezenfekte ederken, alkol bazlı dezenfektan veya sirke kullana bilirisiniz.
7.Sosyal mesafeye dikkat edin
SARS-CoV-2 virüsü taşımanız yüksek miktarda balgamınız olduğu anlamına gelir. Fakat, hiçbir semptom da taşımaya bilirisiniz.
Sosyal mesafe hapşırma veya öksürme esnasında diğer insanlara damlacık yoluyla virüsü bulaştırma riskini azaltabilir.
İhtiyaçlarınızı karşılamak için dışarı çıkmak veya alışveriş yapmanız gerekiyorsa diğer insanlarla 2-3 metre mesafe bırakmaya özen gösterin.
8.Kalabalık ortamlardan uzak durun
Kalabalık ortamlarda bulunmanız başkalarıyla temasa girme oranını arttırır.
Gerek eğlence merkezlerinde herekse ibadethanelerde özellikle sosyal mesafe kurallarına maksimum derecede uymaya özen gösterin.
Bu yerlerde görevlilerin önerilerini kulak ardı etmeyin.
Bunun yanında salgın döneminde eğitim alan çocuklarınızın çantalarına dezenfektan ve maske koymayı, maske kullanma alışkanlığı edinmelerini sağlayın.
9.Kalabalık yerlerde yemek yemekten kaçının
Salgın sürecinde dışarıda yemek yeme zamanı değil.
Bu süreçte kefelerden, restoranlardan, barlardan veya diğer alanlardan uzak durmak gerekir.
Özellikle düğün salonları, cenazeler veya diğer olağan veya olağan dışı durumlarda kalabalık yerlere girmeniz kaçınılmaz ise diğer kurallara maksimum derecede dikkat etmelisiniz.
10.Taze yiyecekleri yıkayın
Sebze, meyve, balık ve benzeri yıkana bilecek ürünleri mutlaka yıkadıktan sonra tüketmeye özen gösterin.
Meyve, sebze gibi ürünleri sabun ve benzeri ürünlerle yıkamanız önerilmez.
11.Maske kullanın
Covid-19 hastalığından korunmanın en etkili yöntemlerinden birisi yüz maskesi kullanmaktır. Bu özelliğinden dolayı bilim insanları tarafından takılması önerilen yüz maskesi, devletler tarafından zorunlu kılınmıştır.
Doğru ve yerinde kullanıldığı zaman yüz maskesinin SARS-CoV-2 virüsünden koruduğu yönünde tıp dünyasında genel kanaat vardır.
Fakat unutulmamalıdır ki, tek başına maske kullanmak korona virüsten korunma anlamına gelmez. Bunun yanında el yıkama, hijyene dikkat etmek gibi kurallara sadakatle uyulması gerekir.
Maske kullanımı ile alakalı dikkat edilmesi gerekenler;
- Maskeyi takmadan önce elleriniz yıkayın,
- Maskeyi kullandıktan sonra elleriniz yıkayın,
- Ellerinizi maskenin ağız kısmına gelecek şekilde temastan kaçının, virüsü ellerinizle bulaştıra bilirisiniz.
- Maskeyi 2 yaşından küçük çocukların kendi başlarına takmalarına izin vermeyin. Kendi başına çıkartmaya bilir.
- Yüz maskesini mümkün olduğunca tek seferlik kullanın ve eve girmeden önce önceden hazırladığınız bir poşete koyarak dezenfekte edin ve ondan sonra çöpe atın.
- Toplu taşıma araçlarında kullandığınız maske ile evin içine veya işyerinize girmeyin, değiştirin.
- Kapalı ortamlarda çalışıyorsanız mutlaka gün içerisinde birkaç defa maskenizi değiştirin.
12.Hasta iseniz kendinizi karantinaya alın.
Eğer herhangi bir semptom belirtisini kendinizde görüyorsanız vakit geçirmeden sağlık yetilileri ile iletişime geçin.
Aynı evde yaşadığınız diğer aile bireylerini korumak için aynı odada bulunmaktan imtina edin.
Koronavirüs belirtileri bireylerin sağlık durumuna, yaşına ve yaşam koşullarına göre değişmektedir.
Bununla birlikte koronavirüs kuluçka süresinin 2-14 gün arası olduğu gözlemlenmektedir.
Ayrıca enfekte olan kişilerde belirtilerin 3 ila 10 arasında ortaya çıktığı da gözlemlenmektedir.
Virüs enfeksiyonu ile alerji oluşumu arasında belirgi,n fark vardır.
Ama belirtileri birbirine çok benzer.
Sonbahar ve kış aylarında sık karşılaşılan saman nezlesi, özellikle mevsim değişikliklerinde polen kaynaklıdır.
Polenler göz veya burun mukozaları ile temas ettiklerinde nezle veya grip olmuş gibi kişide göz yaşı, kızarıklık, burun akıntısı ve hapşırığına neden olabilir.
Fakat virüs enfeksiyonuna maruz kalan kişilerde belirtiler bu şekilde hafif değil aksine daha ağırdır.
Halsizlik, boğaz ağrısı, boğazda kızarıklık, yüksek ateş, halsizlik, ateş, kas ve eklem ağrıları saptanır.
Bu açıdan bakıldığında alerji semptomları ve virüs semptomları farklıdır. Buna göre Grip ve Corona belirtileri temelde boğaz ağrısı, ateş, eklem, kas ağrıları benzerlik gösterir.
Bu durumda Grip, Corona belirtileri test ile belirlene bilir.
Yeni Koronavirüs başlangıç aşamasında hafif eklem ağrısı, hafif baş dönmesi, özellikle akşam saatlerinde baş ağrısı, terleme ve ilerleyen aşamada şiddetli baş ve eklem ağrısı, kusma, bazı kişilerde nefes darlığı semptomları ortaya çıkar.
Covid-19 hastalığı genç ve sağlıklı kişilerde hafif seyrederken, yaşlı ve kronik hastalarda şiddetli seyretmektedir.
Özellikle, Koah, astım, diyabet, yüksek tansiyon, şeker, böbrek yetmezliği hastalarında şiddetli geçmektedir.
Corona (COVID-19) Ölümcül Müdür?
Dünya genelinde hastalığa yakalanan kişiler üzerinde yapılan istatistiklerde hastalığın yavaş seyretmesine rağmen 65 yaş üstü kişilerde gençlere göre daha ağır geçmektedir.
65 yaş üstü hastalarda aynı zamanda solunum yetmezliğine neden olarak ölümlere neden olmaktadır.
Corona Hastalığı’nın (COVID-19) Ölüm Oranları Nelerdir?
Genç ve çocuklarda hafif semptomlara neden olan Koronavirüs, 65 yaş üstü, özellikle şeker, koah, yüksek tansiyon, akciğer yetmezliği gibi kronik hastalarda ölümlere neden oluyor.
Dünya genelinde elde edilen bilimsel kaynaklardan edinilen verilere göre ölüm oranları aşağıdaki gibidir;
- 60 – 69 yaş grubu için yüzde 3.6,
- 50 – 59 yaş grubu için yüzde 1.3,
- 40-49 yaş grubu için yüzde 0, 4
- 39 yaş ve altı için ise yüzde 0, 2 olarak belirtilmektedir.
Bu verilere göre en az ölüm oranı genç ve çocuklarda görülmektedir.
Maalesef Koronavirüs hamile anne adayları üzerinde de olumsuz etkilere neden oluyor.
Hamile kadınlarda meydana gelen hormonal değişiklikler neticesinde bağışıklık sisteminde oluşan zayıflık sonucu solunum yolları hastalıklarını tetikliyor.
35 yaş üstü, akciğer, kalp, böbrek ve HIV pozitif olan hamile kadınlar bur risk grubuna giriyorlar.
Covid-19’un gebe anne adaylarında düşüğe neden olup olmadığı konusunda ispatlanmış bir veri henüz yok.
Aynı şekilde annenin Coronavirüs yakalanmasından sonra bebeğe bulaşıp bulaşmadığı hakkında tıbbi bir veri yok.
Hamile anne adaylarının başka insanlarla mümkün olduğunda temastan kaçınmaları hayati önem taşıyor.
Covid-19 hastalığının damlacık yoluyla bulaştığını bildiğimiz için aile içerisinde öksüren, hapşıran kişilerden uzak durulması gerekiyor.
Hamilelik döneminde sağlıklı beslenmeye hiç olmadığından fazla dikkat edilmelidir.
Bol sıvı, kefir, ıhlamur, tüketilebilir. Bunun yanında kefir gibi besi ve vitamin oranı yüksek yiyecekler tüketilmelidir.
COVID-19’a yakalanan anne emzirmeye devam edebilir mi?
Koronavirüsün bebeklerini emziren annelerden bebeğe geçtiğine dair bilimsel bir kanıt yok.
Aynı şekilde koronavirüse benzer enfeksiyon hastalıklarının sütten bebeğe geçtiğine dair bir rapor yok.
Fakat böyle olmasına rağmen koronavirüse yakalanmış anne bebeğini emzirirken mümkün olduğunca fazla hijyen kurlarına uymaya dikkat etmelidir.
Emzirme döneminde Coronavirüs hastalığına yakalanmış bir annenin emzirmeye ara vermesi gerektiğine dair tıbbi bir öneri yok.
Seyahat Edenler Corona Önlemleri
Ülkemizde pandeminin başladığı ilk günlerden itibaren alınan önlemlerde seyahat eden kişilere yönelik tedbirler de vardı.
İlk önce şehirlerarası seyahatler yasaklanırken, ilerleyen süreçte HES kodu ile seyahat yapanlar kontrol altına alındı.
Hastalığın yayılmaması adına seyahat esnasında alınan önlemlere dikkat edilmelidir, bunlar;
- Hasta insanlarda uzak durulması ve yolculuk boyunca sosyal mesafe kurallarına dikkat edilmesi gerekir.
- Seyahat esnasında hasta olduğundan şüphelendiğiniz kişi ile temasta bulunduysanız ellerinizi 20 saniyeden fazla yukarıda belirttiğimiz şekilde yıkamalısınız.
- Hapşırma, öksürme gibi durumlarda ağzınızı tek kullanımlık peçete veya mendille kapatmalısınız veya yolculuk boyunca maskenizi çıkartmamalısınız.
- Seyahate başlamadan önce eğer üst solunum yolu enfeksiyonuna maruz kalmış iseniz maskenizi çıkartmamalısınız.
- Yolculuk boyunca az pişmiş veya çiğ yiyeceklerden uzak durmalı, pişmiş veya kızartılmış yiyecekler tercih etmelisiniz.
- Canlı hayvan pazarlarından, hayvan, tavuk vb pazarlardan uzak durmalısınız.
- Yolculuk esnasında eğer yolculuğunuz kendi aracınız veya otobüs ile mola veriler yerlerde yemek yemek veya bir şeyler içmekten imtina etmenizde fayda var.
Yolculuğunuz bittiği günden sonra 14 gün boyunca kendinizi karantinaya almanızda fayda var.
Yüksek ateşim var ama öksürük falan yok? Yazıyı okudum bundan maalesef bahsedilmemiş. Bu aşamada test yaptırmalı mıyım?
Hastaneye girmeniz gerekir. Ağır semptomlar görülmediği sürece test bile yapmıyorlar, daha doğrusu gerek görmüyorlar. Size sadece yüksek ateş olması üşütmeden de kaynaklana bilir.
Hastanede Covid-19 testi yaptırmak için vatandaş genelde durumunu abartıyor.
Makale de bu konudan bahsettik Mustafa bey. Lütfen 184 ‘ü arayarak destek isteyiniz
PCR testi nerede yapılır?
Devlet, Özel hastaneler ve Özel laboratuvarlarda yaptıra bilirsiniz.
Koronavirüs ne kadar tehlikeli hala anlamış değilim? Çevremde yaşlı veya genç bu dalgada pek çok kişi yakalandı ama çoğu evde grip gibi atlattı.
İnsanların çoğu başına gelmeden anlamıyor. Özellikle gençler arasında durumu bir oyun olarak göre o kadar azımsanmayacak kadar insan var ki.
Covid-19 virüsüne yakalanınca tedavi olsak bile, yani hastalığı atlatsak bile bazı sağlık sorunlarına kalıcı olarak neden olduğu doğru mu?
Merve Hanım bu konu hakkında bilimsel bir veri yok.
Bugün açıklana son vaka sayısı 28.000 nerdeyse 1 yıldır dünya bu belayla uğraşıyor ama bazı yorum yazan arkadaşlar sanki bu dünyanın dışındaymış gibi davranıyorlar. Arkadaş insan biraz haber izler bakar ne oluyor dünyada.
Bir gün yok ki koronavirüs belirtileri hakkında haber kanalları bahsetmiş olmasın. İnanılır gibi değil vallahi.
Kısa bir süre önce ben PCR testi yaptırdım. En ufak şüphede kesinlikle en azından izole etmelisiniz kendinizi bu işin şakası yok.
Değerli bilgiler için teşekkürler. Kronik astım hastasıyım bu yüzden belirli mevsimler koku değişikliği ve öksürme oluyordu. Yine olunca endişelendim ama makaleyi okuyunca covid-19 belirtisi olmadığını anladım.
Bir arkadaşımın 5 aylık bebeği var ve emzirmeye devam etmek zorunda. Covid-19’a yakalanalı 6 gün oldu. İlk başlarda semptomlar şiddetliydi ama Sağlık Bakanlığı yetkililerinin verdiği ilaçlardan sonra daha iyi durumda. Bu aşamada bebeğe Covid-19 testi yapılması gerekir mi? Veya yapılıyor mu?
Merhaba Selvi Hanım. Bebeklere PCR veya Covid-19 testi yapılmıyor
İşyeri Hekimleri Covid-19 tedbirlerinden sorumlu mudur? Bizim aldığımız müfredatta böyle bir şey yoktu. Sağlık bakanlığının yayınladığı genelgelere göre önlem alınması yeterli olur mu?
Zannetmiyorum. İşyeri Hekiminin ne sorumluluğu olacak ki? Ama bu demek değil ki işyeri hekimi işyerinde Covid-19 salgını ile alakalı bir önlem almayacak.
Hazırlayan uzmanlarınıza teşekkür ediyorum
Biz Teşekkür ederiz Nurettin bey
Burada yazılan bazı belirtileri kendimde görüyorum, ne yapmalıyım?
Zaman kaybetmeden kendinizi karantinaya almalı ve 184 ‘ü aramalı ve destek almalısınız.
Test pozitif çıktıktan sonra Sağlık Bakanlığı tarafından verilen ilaçların kullanımı yanında acaba bitkisel ialçlar kullanılmasının bir zararı olur mu?
Kullandığınız bitkisel ilaçları bilmiyoruz ama bu süreçte bol miktarda sıvı tüketmeniz önerilmektedir.
Teşekkürler. Makaleyi okuduktan sonra endişelerim biraz azaldı. Ateş ve öksürük yok ama burun akıntısı ve hapşırma var. Muhtemelen yazıldığı gibi mevsimsel bir alerji
Biz teşekkür ederiz Mustafa bey
Allah razı olsun. Oldukça bilgilendirici
Teşekkürler Nazmi bey
Merhaba. Variz hastalığımdan dolayı kan sulandırıcı ilaç kullanıyorum, 2-3 gündür belirtiler bende görülmeye başladı ama test olmaktan çekiniyorum doğrusu. Eğer koronaya yalandıysam bu ilaçları almaya devam etmelimiyim?
Bu konuyla ilgili olarak lütfen doktorunuzdan destek alınız.
Babam(70) ve benim(30) test sunucumuz pozitif bende ilk iki gün baş ağrısı ve halsizlik oldu.Iki gündür ilaç kullanıyorum sadece hafif boğaz agrım var. Babam koah hastası ve tansiyon hastasıdır.Sadece baş ağrısı oluyor ara sıra. Herhangi bir şikayeti olmadığını söylüyor ama sizce tedbir amaclı da olsa hastaneye kaldırmak gerekir mi? Yoksa ev daha mi güvenli? Lütfen cevap yaziniz.
Mustafa bey babanızın kronik hastalıkları ve yalından dolayı riskli hastalar grubuna giriyor. ALO 184 hattından destek isteye bilirisniz, Sağlık Bakanlığı yetkilileri bu konuyla alakalı yetkin ve tecrübelidirler. Sağlık Bakanlığı yetkililerinin önermediği tedavi yöntemlerinden kaçınmanızı öneririz.
Güzel bilgiler için teşekkürler
Hastaneye gittim ama test yapma gereği duymadılar ama 4.gün oldu bende belirtileri başlayalı. Bugün de eşimde başladı. Grip mi yoksa Covid-19 mu nasıl anlayacağız?
Cuma günü yurtdışına çıkacağım PCR testi yaptırmam lazım? Nasıl yaptıra bilirim?
Yurtdışı seyahatlerinde PCR testi mi yaptırmak lazım illa? Bunun imzalı, kaşeli mi olması lazım?